Panitnun LeelakhachonchitRaweephun PhongpraiWannapa JiennumwongChowalit NakthongNorasuthi BangphoomiArpron LeesombunOrathai ThongjuySookruetai BoonmasawaiMahidol University. Faculty of Veterinary ScienceMahidol University. Faculty of Veterinary Science. The Center for Veterinary DiagnosisMahidol University. Faculty of Veterinary Science. Department of Clinical Sciences and Public HealthMahidol University. Faculty of Veterinary Science. Department of Pre-clinic and Applied Animal Science2021-08-312021-08-312021-08-312021Journal of Applied Animal Science. Vol.14, No.1 (Jan- Jun 2021),31-46https://repository.li.mahidol.ac.th/handle/20.500.14594/63397Subclinical mastitis is an important disease affecting milk quality in dairy goats, and slow to detect because of non-clinical signs. Subclinical mastitis will progress to clinical mastitis which requires the treatments. The treatment mainly uses the antimicrobial intra-mammary infusion, and it may cause antimicrobial resistance problems. Thus, this study aimed to determine the change of milk composition and the antibacterial activity of ethanolic extracts from Biancaea sappan L. heartwood against bacteria isolated from milk of subclinical mastitis goats. Eighty-eight milk samples were classified into two groups; control (n=34) and subclinical mastitis group or SCM (n=54) according to California mastitis test (CMT) score and somatic cell count (SCC). The study showed that the percentage of lactose significantly decreased (p=0.002) in the subclinical mastitis goats, whereas the fat contents significantly increased (p=0.014). The changing of milk protein, solids not fat (SNF) and total solid (TS) contents were not observed. The bacterial identifications from milk samples revealed that the most commonly isolated bacteria were coagulase-negative staphylococci (CoNS) (n=41, 78.9%) and Staphylococcus aureus (n=7, 13.5%). The ethanolic extracts from B. sappan showed their antibacterial activity against isolated CoNS and S. aureus with minimum inhibitory concentration (MIC) range were 0.125-4 mg/ml and 0.125-1 mg/ml, respectively. These findings indicated that B. sappan ethanolic extracts potentially effected against major pathogens of subclinical mastitis in dairy goatsโรคเต้านมอักเสบชนิดไม่แสดงอาการเป็นโรคสำคัญที่ส่งผลต่อคุณภาพน้ำนมของแพะ และตรวจสอบได้ช้า เนื่องจากแพะไม่แสดงอาการของโรค โรคมักจะพัฒนาไปเป็นเต้านมอักเสบชนิดแสดงอาการซึ่งต้องการการรักษา การรักษานั้นจะใช้ยาต้านจุลชีพในรูปแบบสอดเต้านมเป็นหลัก และอาจก่อให้เกิดปัญหาการดื้อยาต้านจุลชีพ ดังนั้น การศึกษานี้มีจุดประสงค์เพื่อตรวจวัดการเปลี่ยนแปลงขององค์ประกอบสำคัญในน้ำนม และเพื่อทดสอบฤทธิ์ของสารสกัดด้วยเอทานอลจากแก่นฝางที่มีต่อเชื้อแบคทีเรียที่เพาะแยกได้จากน้ำนมแพะที่เป็นโรคเต้านมอักเสบชนิดไม่แสดงอาการ น้ำนมทั้งหมด 88 ตัวอย่างถูกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มควบคุม (n=34) และกุล่มเต้านมอักเสบชนิดไม่แสดงอาการ (n=54) จากคะแนนการทดสอบด้วยวิธีแคลิฟอร์เนีย (CMT) และผล somatic cell count (SCC) ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณของแลคโตสลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (p=0.002) ในแพะที่เป็นโรคเต้านมอักเสบชนิดไม่แสดงอาการ ขณะที่ปริมาณไขมันเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (p=0.014) ส่วนปริมาณโปรตีนของแข็งไม่รวมไขมันนม และเนื้อนมทั้งหมดไม่พบการเปลี่ยนแปลง การจำแนกเชื้อแบคทีเรียจากตัวอย่างน้ำนมพบว่า เชื้อส่วนใหญ่ที่แยกได้ คือ coagulase-negative staphylococci (CoNS) (n=41, ร้อยละ 78.9) และ Staphylococcus aureus (n=7, ร้อยละ 13.5) ซึ่งสารสกัดด้วยเอทานอลจากแก่นฝางมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียชนิด CoNS และ S. aureus ที่เพาะแยกได้ โดยมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียเท่ากับ 0.125-4 และ 0.125-1 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ ผลการศึกษาดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า สารสกัดด้วยเอทานอลจากแก่นฝาง มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียสำคัญที่ก่อโรคของโรคเต้านมอักเสบชนิดไม่แสดงอาการในแพะนม ต้นฝางจึงเป็นพืชที่ควรนำมาศึกษาเพิ่มเติม เพื่อเป็นยารักษาทางเลือกของโรคเต้านมอักเสบในสัตว์เคี้ยวเองขนาดเล็กในประเทศไทยengMahidol Universityantibacterial activityBiancaea sappan L.sappansubclinical mastitisgoatsResearch ArticleJournal of Applied Animal Science