ผลการปรับเปลี่ยนการรับรู้ความสามารถตนเอง พฤติกรรมการดูแลตนเอง และความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลของโปรแกรมการอบรมการรับรู้ความสามารถตนเองที่มีต่อพฤติกรรมการดูแลตนเอง ความรู้เรื่องโรคเบาหวาน และการรับรู้ความสามารถตนเองในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โดยศึกษาในผู้ป่วยที่มารับการตรวจรักษาที่ศูนย์สุขภาพ ชุมชนโรงพยาบาลสมุทรสาครจำนวน 54 คน จัดผู้ป่วยเข้ากลุ่มทดลองหรือกลุ่มควบคุมโดยใช้เลขสุ่มที่ได้จากเครื่องคอมพิวเตอร์ ผู้ป่วยกลุ่มทดลองได้รับการอบรมตามโปรแกรมการอบรมการรับรู้ความสามารถตนเอง ผู้ป่วยกลุ่มควบคุมไม่ได้รับการอบรม ประเมินผลเมื่อเริ่มต้น การศึกษาและที่เวลา 3 เดือนหลังจากการเข้าร่วมโปรแกรมโดยใช้แบบทดสอบการรับรู้ความสามารถตนเอง แบบทดสอบพฤติกรรมการดูแลตนเอง และแบบทดสอบความรู้เรื่องโรคเบาหวาน ผู้ป่วยในแต่ละกลุ่มมีจำนวน 27 คน ก่อนเข้าร่วมโปรแกรมการอบรมการรับรู้ความสามารถตนเอง ผู้ป่วยในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมมีพฤติกรรมการดูแลตนเอง ความรู้เรื่องโรคเบาหวานและการรับรู้ความสามารถตนเองไม่แตกต่างกัน ภายหลังจากเข้าร่วมโปรแกรม พบว่าผู้ป่วยในกลุ่มทดลองมีพฤติกรรมการดูแลตนเองดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (56.0 + 5.5 คะแนน เทียบกับ 50.9 + 6.0 คะแนน, P = 0.002) แต่มีการรับรู้ความสามารถตนเองและความรู้เรื่องโรคเบาหวานไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุม ถึงแม้ว่าโปรแกรมการอบรมการรับรู้ความสามารถตนเองจะไม่มีผลต่อการรับรู้ความสามารถตนเองในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 แต่ ก็ทำให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการดูแลตนเองดีขึ้น อย่างไรก็ตามควรจะได้มีการศึกษาต่อไปว่าผู้ป่วยจะสามารถคงพฤติกรรมนั้นไว้ได้หรือไม่ และคงไว้ได้นานเพียงใด

This study aimed to examine the effects of perceived self-efficacy training programme for type 2 diabetics at primary care unit, Samutsakhon Hospital. A total of 54 patients were equally randomised to the intervention or control group. Patients in the intervention group entered perceived self-efficacy training programme, whereas those in the control group did not. The patients’ perceived self-efficacy, self-care behaviors, and knowledge in diabetes were assessed using questionnaires at the beginning and at 3 months after completion of the programme. There were 27 patients in each group. No significant differences between the two groups were found at the beginning of the study with respect to perceived self-efficacy, self-care behaviors, and knowledge in diabetes. After programme completion, scores on self-care behaviors of patients in the intervention group were higher than those in the control group (56.0 + 5.5 and 50.9 + 6.0 respectively, P = 0.002). Perceived self-efficacy and knowledge in diabetes in the intervention group also improved from the baseline. However, significant differences were not found when compared to the control group. In summary, although the perceived self-efficacy training programme did not affect the perceived self-efficacy in type 2 diabetics, it significantly improved their self-care behaviors. Yet sustainability of such behaviors needs further examination.