ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกายในนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการเกิน โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร

Abstract

ปัจจัยสิ่งแวดล้อม การบริโภคอาหาร และการมีกิจกรรมทางการตามวิถีชีวิตแบบเมืองส่งผลต่อภาวะโภชนาการเกินในเด็ก การศึกษาครั้งนี้จึงมุ่งศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกายในนักเรียนที่มีภาวะ โภชนาการเกิน ศึกษากึ่งทดลองในนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-5 ที่มีภาวะโภชนาการเกิน โรงเรียนในกลุ่มทดลอง 30 คน โรงเรียนกลุ่มเปรียบเทียบ 31 คน จัดกิจกรรมเรียนรู้เพิ่มความสามารถของตนเอง 3 สัปดาห์ และติดตามผล 4 สัปดาห์ เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยแบบสองกลุ่มและการวัดความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความสามารถของตนเองความคาดหวังในผลลัพธ์ และพฤติกรรมโดยรวมในระดับดีคิดเป็นร้อยละ 70.0 80.0 และ 30.0 ตามลำดับภายหลังการทดลองทันที และคิดเป็นร้อยละ 80.0 90.0 และ 16.7 ตามลำดับในระยะติดตามผลและคะแนนเฉลี่ยความสามารถของตนเอง ความคาดหวังในผลลัพธ์และพฤติกรรมการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกาย ดีกว่าก่อนการทดลองและดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) แต่พฤติกรรมการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกายอยู่ในระดับต่ำร้อยละ 16.6 และ 33.3 ตามลำดับ การประยุกต์ทฤษฎีปัญญาสังคมส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกายที่พึงประสงค์การนำโปรแกรมไปใช้ควรมีการประสานงานกับพยาบาลสาธารณสุข โรงเรียนและผู้ปกครองเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอย่างยั่งยืน Environmental factors, consumtion behaviors and physical activitie, these all had infl uences upon overweight problems among children. The purpose of this study was to examine the effects of dietary and physical activity behaviors promotion program for over-weight students. The studied population were overweight 9-11 years old of 4th-5th grade from the experimental school (30 students) and comparison school (31 students). The intervention took 3 weeks and following up at 4 weeks after the intervention program. Data were collected by using self-administered questionnaires. Statistics used for data analyzed were independence t-test, and repeated measure ANOVA. Results showed that at immediately after the intervention, the experimental group had mean scores of self-effi cacy, outcome expectation, and dietary and physical activity behaviors at a high level (70.0%, 80.0%, and 30.0%, respectively) and at the follow up period, the mean scores were also at a high level (80.0%, 90.0%, and 16.7%, respectively). The experimental group had signifi cantly higher mean scores of self effi cacy, outcome expectation, and dietary and physical activity behaviors immediately after the intervention than before the intervention and higher than the comparison group (p < .05). However, 16.6% of the mean score of dietary consumption behaviors was at a low level, and 33.3% of the mean score of physical activity behaviors was also at a low level. Application of Social Cognitive Theory to promote dietary consumption and physical activity can cause the desirable behaviors. Implementation of this program for overweight students should have well coordination among public health nurses, teachers and parents to achieve continuous