ความเชื่อและทัศนคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ของนักเรียนอาชีวศึกษาที่ติดและไม่ติดนิโคติน

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบความเชื่อที่มีต่อผลของการเลิกสูบบุหรี่ การประเมินผลลัพธ์ของการเลิกสูบบุหรี่ และทัศนคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อ และทัศนคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ในระหว่าง 6 เดือนข้างหน้า ของนักเรียนอาชีวศึกษาที่ติดนิโคตินและไม่ติดนิโคติน รูปแบบการวิจัย: การวิจัยเชิงบรรยายความสัมพันธ์ วิธีดําเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ชั้นปีที่ 1-3 ที่สูบบุหรี่ อายุระหว่าง 15-24 ปี จํานวน 632 คน ในเขตกรุงเทพมหานคร โดยสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ 3 ขั้น เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมินพฤติกรรมการสูบบุหรี่แบบติดสารนิโคติน (CAGE) แบบสอบถามทัศนคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ แบบสอบถามความเชื่อที่มีต่อผลของการเลิกสูบบุหรี่ และแบบสอบถามการประเมินผลลัพธ์ของการเลิกสูบบุหรี่ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา independent t-test และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัย: กลุ่มที่ไม่ติดนิโคตินมีความเชื่อว่า การเลิกสูบบุหรี่จะทําให้มีสุขภาพดี และภาพลักษณ์ดี มากกว่ากลุ่มที่ติดนิโคติน แต่กลุ่มที่ติดนิโคตินเชื่อว่า ถ้าเลิกสูบบุหรี่แล้วจะทําให้เกิดอาการไม่สุขสบาย และอารมณ์หงุดหงิดมากกว่ากลุ่มที่ไม่ติดนิโคติน ความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อและทัศนคติต่อการเลิกสูบบุหรี่เป็นไปในทางบวก (r = .42, p < .01) ในกลุ่มนักศึกษาที่ไม่ติดนิโคติน มีค่าความสัมพันธ์สูงกว่ากลุ่มที่ติดนิโคติน (r = .48, p < .01; r = .30, p < .01) ตามลําดับ สรุปและข้อเสนอแนะ: ควรนําความเชื่อต่อการเลิกสูบบุหรี่ที่มีความเฉพาะเจาะจงในกลุ่มที่ติดและไม่ติดนิโคติน มาใช้ในการปรับเปลี่ยนทัศนคติต่อการเลิกสูบบุหรี่ในนักเรียนอาชีวศึกษา ในกลุ่มที่ยังไม่ติดนิโคติน ควรเน้นเรื่องสุขภาพ ภาพลักษณ์ ส่วนกลุ่มที่ติดนิโคติน ควรเน้นในเรื่องการแก้ไขอาการหงุดหงิด และไม่สุขสบายจากการงดสูบบุหรี่

Purposes: This study aimed to compare the difference of smoking cessation beliefs and evaluation of consequence of smoking cessation and to examine relationship between beliefs and attitudes toward smoking cessation during the next six months among vocational students with nicotine addiction and non-addiction.Designs: Descriptive correlational study. Methods: Subjects were 632 students who were smokers and studied in vocational schools (1st - 3rd year) located in Bangkok, aged 15-24 years. A three-stage stratified cluster sampling was used to identify the subjects. Subjects were given a set of questionnaires, which screened for nicotine addiction (CAGE questionnaire), attitudes toward smoking cessation, beliefs regarding the consequences arising from smoking cessation and evaluation of consequence of smoking cessation during the next six months. Descriptive statistics, independent t-test and Pearson’s product moment correlation coefficients were used to analyze the data.Main findings: The findings showed that the students with nicotine non-addiction believed that quitting smoking helped them to have better health and body image than those with nicotine addiction. In contrast, the students with nicotine addiction believed that quitting smoking made them got more discomfort and irritate mood than the others. The correlation between attitudes and beliefs toward smoking cessation was positive (r = .42, p < .01). The correlation coefficients in students with nicotine non-addiction were higher than those in students with nicotine addiction (r = .48, p < .01; r = .30, p < .01).Conclusion and recommendations: The specific beliefs toward smoking cessation of the students with nicotine addiction and non-addiction should be used to modify attitudes toward smoking cessation in vocational students. For smokers with nicotine non-addiction, issues on health and body image should be addressed while for smokers with nicotine addiction, issues on dealing with discomfort and symptoms from nicotine intoxication should be emphasized.