ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในสตรีตั้งครรภ์ที่มี Glucose Challenge Test ผิดปกติ

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes Mellitus: GDM) ในสตรีตั้งครรภ์ที่มี Glucose Challenge Test (GCT) ผิดปกติ

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยแบบ Case-control study

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างจำนวน 252 รายเป็นสตรีตั้งครรภ์เดี่ยวที่มีอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ขึ้นไป มีผลการตรวจ GCT ≥ 140 มก./ดล. และไม่มีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ ที่มาฝากครรภ์ในโรงพยาบาลตติยภูมิขนาดใหญ่ 2 โรงพยาบาลในกรุงเทพมหานคร ค้ดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง โดยแบ่งเป็นกลุ่มที่เกิด GDM (case group, n = 65 ราย) และกลุ่มที่ไม่เกิด GDM (control group, n = 187 ราย) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบบันทึกการรับประทานอาหารประจำวัน และแบบบันทึกการออกกำลังกายก่อนและขณะการตั้งครรภ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ไคว์สแควร์ และการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติก

ผลการวิจัย : อายุ และการรับประทานอาหาร สามารถทำนายการเกิดภาวะเบาหวานในสตรีตั้งครรภ์ที่มี GCT ผิดปกติได้ โดยสตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุ ≥ 25 ปีมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ มากกว่าสตรีตั้งครรภ์ ที่มีอายุ < 25 ปี เท่ากับ 3.57 เท่า (95%CI = 1.17-10.83, p < .05) และสตรีที่รับประทานอาหารที่เกินเกณฑ์มาตรฐาน มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ มากกว่าสตรีที่รับประทานอาหารตามเกณฑ์มาตรฐาน เท่ากับ 3.30 เท่า (95%CI = 1.71-6.35, p < .05)

สรุปและข้อเสนอแนะ: พยาบาลและเจ้าหน้าที่ทีมสุขภาพควรให้คำแนะนำเรื่องการรับประทานอาหารตามเกณฑ์มาตรฐาน เพื่อป้องกันการเกิดภาวะเบาหวานในสตรีระยะตั้งครรภ์ที่มีค่า GCT ผิดปกติ โดยเฉพาะสตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุ ≥ 25 ปีขึ้นไป

Purpose: To determine factors influencing the occurrence of Gestational Diabetes Mellitus (GDM) in pregnant women with abnormal Glucose Challenge Test (GCT).

Design: Case-control study.

Methods: The purposive sample consisted of 252 singleton pregnant women with gestational age more than 20 weeks, GCT ≥140 mg./dl., and no complication during pregnancy, who attend at two big tertiary hospitals in Bangkok, Thailand. The sample were divided into the case group (GDM, n = 65) and the control group (not GDM = 187). Data collection instruments were the demographic characteristic questionnaire, the dietary record sheet, and the exercise record before and during pregnancy. Data were analyzed by using descriptive statistics, chi-square, and logistic regression analysis.

Main findings: Age and diet could significantly predict the GDM in pregnant women with abnormal GCT. Pregnant women with abnormal GCT with age ≥ 25 years had 3.57 times higher risk of GDM than those who were younger than 25 years (95%CI = 1.17-10.83, p < .05). Pregnant women with abnormal GCT who ate diet over standard criteria had 3.30 times higher risk of GDM than those who were diet according to standard criteria (95%CI = 1.71-6.35, p < .05).

Conclusion and recommendations: Nurses and health care team should provide advice on diet to meet the standard criteria to prevent GDM in pregnant women with abnormal GCT, especially for those who aged ≥ 25 years old.