ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว ในนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดจันทบุรี

Abstract

ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวในหลากหลายรูปแบบของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และเครื่องสำอางกำลังเป็นที่นิยมในกลุ่มวัยรุ่น และอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ การวิจัยเชิงสำรวจนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) พฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว และ 2) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์พฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว ในนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดจันทบุรี กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ของโรงเรียน ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 17 จังหวัดจันทบุรี จำนวน 240 คน ที่ได้จากการเลือกตัวอย่างแบบใช้วิธีการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (Multistage random sampling) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามชนิดตอบด้วยตนเอง ประกอบด้วย 4 ส่วน ได้แก่ 1. ปัจจัยนำ (คุณลักษณะส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว เจตคติต่อการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว และการคล้อยตามกลุ่มอ้างอิง) 2. ปัจจัยเอื้อ (การเข้าถึงผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวและการได้รับข้อมูลข่าวสารสุขภาพเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว) 3.ปัจจัยเสริม (อิทธิพลของสื่อโฆษณาเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว การได้รับข้อมูลข่าวสารสุขภาพเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว และการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวของกลุ่มเพื่อน) และ 4. พฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติสถิติเชิงพรรณนา แสดงด้วยค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานด้วยสถิติเชิงอนุมานโดยใช้สถิติการทดสอบไคสแควร์ ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 27.1 มีการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว กลุ่มผู้ที่ใช้ส่วนใหญ่เลือกชื้อหรือใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวในระดับเหมาะสม การวิเคราะห์ความสัมพันธ์แบบสองตัวแปรพบว่า พฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับปัจจัยที่ศึกษา ได้แก่ ความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว เจตคติต่อการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว การคล้อยตามกลุ่มอ้างอิง การเข้าถึงผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว การได้รับการเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว อิทธิพลของสื่อโฆษณาเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว การได้รับข้อมูลข่าวสารสุขภาพเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาว และการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวของกลุ่มเพื่อน แม้ว่าในการศึกษานี้จะพบการใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อผิวขาวไม่มากแต่ผลการศึกษายังคงแสดงให้เห็นถึงความจำเป็นของสุขศึกษาในโรงเรียนต่อการส่งเสริมความรู้และเจตคติต่อการใช้ผลิตภัณฑ์ รวมทั้งกิจกรรมที่ผ่านบุคคลสำคัญโดยเฉพาะกลุ่มเพื่อน

Skin-whitening products in various forms of food supplements and cosmetics are currently popular among teenagers. These products can be potentially harmful to their health. This survey research aimed to explore the use of skin-whitening products and its related factors among senior high school students in Chanthaburi Province. A sample of 240 students were selected from the affiliate schools the secondary education service area office 17, Chanthaburi Province. They were chosen by using multistage random sampling. Data were collected using a self-administered questionnaire composing of 4 parts: 1. Predisposing factors (Personal characteristics, knowledge of the products, attitude toward using the products and subjective norm) 2. Enabling Factors (accessibility of the products and receiving instruction related to the products) 3. Reinforcing Factors (advertising influence, receiving health-related information, and peer’s product use.), and 4. Using behavior of skin whitening products Descriptive statistics, including frequency, percentage, mean, and standard deviation were used to analyze the data and inferential statistics using Chi-square. The results showed that 27 % of the students have currently used skin-whitening products, and most of them performed appropriately for their choice and use the products accordingly. Bivariate analysis results revealed that using skin-whitening products was significantly associated with the factors including knowledge of the products, attitude toward using the products, subjective norm, accessibility of the products, receiving instruction related to the products, advertising influence, receiving health-related information, and peer’s product use. Although there were fewer students using skin-whitening products in this study, the findings still indicated that there is a need of the school health education to promote knowledge and attitude toward the appropriate use of the products, and an intervention from a peer group is also necessary.