ประสิทธิผลของโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจแบบสมบูรณ์แบบในโรงพยาบาลต่อการฟื้นตัวหลังผ่าตัดของผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจแบบสมบรูณ์แบบต่อการฟื้นตัวทั้งทางด้านร่างกาย (ระยะทางทางที่เดินได้ใน 6 นาที และอาการต่างๆ ที่พบในระยะฟื้นตัว) และทางด้านจิตใจ (ภาวะซึมเศร้า) ของผู้ป่วยหลังผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ ณ ช่วงเวลา 7 วันหลังผ่าตัดหรือวันที่จำหน่ายออกจากโรงพยาบาล

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยแบบกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลอง

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจที่จะได้รับการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจแบบนัดมา จำนวน 64 ราย ทั้งเพศหญิงและชาย อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิแห่งหนึ่ง จัดให้เข้ากล่มุควบคุม จำนวน 32 ราย ได้รับการรักษาพยาบาลปกติตามมาตรฐานของโรงพยาบาล ส่วนกลุ่มทดลองจำนวน 32 ราย ได้รับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจแบบสมบูรณ์แบบเก็บข้อมูลโดยใช้แบบประเมินอาการความผิดปกติ (symptom frequency) ที่พบทั้งในระยะก่อนและหลังผ่าตัดและแบบประเมินภาวะซึมเศร้า ประเมินฟื้นตัวทางด้านร่างกายโดยวัดความสามารถในการเดินบนพื้นราบในเวลา 6 นาที (six minute walk test) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Independent t-test และ ANCOVA

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีอาการความผิดปกติที่พบในระยะฟื้นตัวน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) และมีความสามารถในการเดินบนพื้นราบในเวลา 6 นาทีมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) อย่างไรก็ตามไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของคะแนนภาวะซึมเศร้าระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ณ ช่วงเวลา 7 วันหลังผ่าตัด หรือวันที่จำหน่ายออกจากโรงพยาบาล (p > .05)

สรุปและข้อเสนอแนะ: ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิที่ได้รับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจแบบสมบูรณ์แบบโดยพยาบาลจะมีการฟื้นตัวเร็วขึ้น ดังนั้นโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจแบบสมบรูณ์แบบควรนำมาใช้ในการให้การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจเพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีการฟื้นตัวโดยเร็ว

Purpose: To examine the effectiveness of a hospital-based Comprehensive cardiac rehabilitation program on physical recovery (6-minute walk test and symptom frequency) and psychological recovery (depression) in patients undergoing coronary artery bypass grafting at Day 7th or day of discharge.

Design: A quasi-experimental study with a two-group pretest-posttest design.

Methods: The sample consisted of 64 coronary artery disease patients both male and female who were older than 18 years of age and were admitted to a tertiary hospital for elective coronary artery bypass grafting. The subjects were divided into an experimental group of 32 subjects who received the hospital-based comprehensive cardiac rehabilitation program and a control group of 32 subjects who received only routine care. Data were collected by questionnaires on symptom frequency and depression. Physical recovery was measured by the 6-minute walk test. Data were analyzed using independent t-test and ANCOVA.

Main findings: The patients in the experimental group had a lower mean score for symptom frequency than those in the control group (p < .05). They were able to walk a longer distance in the 6-minute test than those in the control group (p < .05). However, mean scores for depression in the experimental and control groups were not ignificantly different at Day 7th or day of discharge (p > .05).

Conclusion and recommendations: The patients who had coronary artery bypass grafting in a tertiary hospital and received the comprehensive cardiac rehabilitation program provided by nurses had fast recoveries. Hence, the hospital-based comprehensive cardiac rehabilitation program should be used to provide nursing care for patients undergoing coronary artery bypass grafting to promote fast recovery.