ร่างประมวลกฎหมายยาเสพติดและแนวทางควบคุมสารเสพติด

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนและวิเคราะห์กฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันปราบปรามยาเสพติด จำนวน 13 ฉบับ และเสนอรูปแบบกฎหมายและแนวทางการควบคุมยาเสพติด ใช้วิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ ได้แก่ 1. การวิจัยเชิงเอกสาร และ 2. การสังเกตและการเข้าร่วมประชุม ผลการศึกษา พบว่า องค์การสหประชาชาติได้มีมติกำจัดยาเสพติดให้สิ้นไปจากมวลมนุษยชาติและกำหนดเป็นอนุสัญญาระหว่างประเทศ อนุสัญญานี้ได้ทำให้ประเทศภาคีสมาชิกจะต้องออกกฎหมายกำหนดฐานความผิดและโทษอาญา รุนแรงที่เกี่ยวข้องกับสารเสพติดขึ้น แต่ผลการปราบปรามยาเสพติดกลับไม่ได้บรรลุเป้าหมายประเทศไทยกำลังทบทวนและแก้ไขกฎหมายต่างๆ ที่มีบทลงโทษทางอาญาต่อผู้ใช้ยา การออกแบบกฎหมาย โดยสำนักงาน ป.ป.ส. ได้รับมอบหมายจากกระทรวงยุติธรรมให้ดำเนินการปรับปรุงกฎหมายจำนวน 7 ฉบับ เป็นประมวลกฎหมายยาเสพติด ประมวลกฎหมายยาเสพติดจะเปิดช่องให้ศาลมีโอกาสใช้ดุลยพินิจในการลงโทษจำคุก หรือการปรับที่น้อยกว่าอัตราโทษขั้นต่ำที่กำหนดไว้สำหรับความผิดนั้น เมื่อมีเหตุอันสมควรเฉพาะรายโดยพิเคราะห์ถึงความร้ายแรงของการกระทำความผิด ฐานะของผู้กระทำความผิด และพฤติการณ์ที่เกี่ยวข้อง การแก้ไขปัญหายาเสพติดต้องดำเนินการให้ครบทั้ง 3 ด้าน คือ ปราบปราม ป้องกัน และบำบัด การวิจัยนี้มีข้อเสนอแนะสำหรับการออกกฎหมายลำดับรองโดยให้ 1) นำแนวคิดเรื่องสิทธิทางสุขภาพและสิทธิมนุษยชนมาใช้ในแนวทางการส่งเสริมและป้องกันด้านสาธารณสุขเป็นสำคัญ ผู้เสพติดควร ได้รับการบำบัดรักษาโดยวิธีการทางด้านการแพทย์ แม้ว่าจะเป็นผู้ต้องหาหรืออยู่ในระหว่างถูกดำเนินคดีในความผิดฐานอื่น แต่หากมีการคำนึงถึงเรื่องสุขภาพไปพร้อมกันก็ต้องมีสิทธิในการได้รับการรักษาทางการแพทย์ และควรได้รับการปฏิบัติในกระบวนการบำบัดที่เหมือนผู้ป่วย 2) การใช้ยาส่วนบุคคลกรณีโดยเฉพาะ ได้แก่ การยอมให้ใช้ยาเสพติดในทางการแพทย์และความเจ็บปวดจากมะเร็งหรือการดูแลผู้ป่วย ระยะท้ายแบบประคับประคองที่บ้าน และ 3) การลดทอนการเป็นความผิดทางอาญา กรณียาเสพติดบางชนิดและผู้เสพติดเป็นรายกรณี

This study aims to review and analyze the 13 laws on narcotics prevention and suppression, and guidelines for the controlled substances. This is a qualitative research, by using documentary research and through attending meetings and observation of laws assessment. The study indicated that the United Nations passed a resolution to completely eliminate narcotic drugs from mankind and to establish an international convention. This convention has prescribed for UN member states to pass laws indicating severe penalty for criminal offenses relating to narcotic and controlled substances abuse. On the contrary, narcotics suppression did not achieve the objective. Thailand is revising various narcotics and controlled substances laws, which have penalty/criminal code on drugs users. The Law Office of Narcotics Control is given the responsibility to revise/develop new laws by the Ministry of Justice. The revision of 7 laws will become compendium of Narcotic Code. This compendium will allow the judge the flexibility for his/her discretion to sentence for less than the minimum penalty prescribed for such offense. Only when there is a reasonable cause for specific case to consider the seriousness of the offense. As for the offender and the circumstances involved with narcotics, solving of the problems should be taken for all three aspects of suppression, prevention and treatment. This research has following policy recommendations: 1) consider the concept of the right to health and human rights approach as guiding public health principles for health promotion and harm prevention. Drug users should be treated as a patient, even though he/she is being convicted for other offends. 2) personal using, especially for relieving pain from cancer, or terminal phase care at home, and 3) decriminalization, or legalization of control substances.