การพัฒนาแบบฝึกเพื่่อการบรรเลงเดี่่ยวขิมเพลงลาวแพน

Abstract

การวิจัยเรื่องการพัฒนาแบบฝึกเพื่อการบรรเลงเดี่ยวขิมเพลงลาวแพน เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยมีขอบเขตการสร้างแบบฝึกเพื่อใช้สำหรับเพลงลาวแพน ทางศาสตราจารย์ดร.อุทิศ นาคสวัสดิ์ เท่านั้นจากการศึกษาพบว่า เดี่ยวขิมเพลงลาวแพน ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ เพลงลาวแพนใหญ่ และซุ้มลาวแพนใช้หน้าทับลาว ในอัตราจังหวะสองชั้นและชั้นเดียวเพลงลาวแพนเป็นเพลงที่มีท่วงทำนองกระชับสนุกสนานมีการใช้เสียงกระทบซึ่งเป็นลักษณะเด่นของเสียงแคนเมื่อนำมาสร้างเป็นทางเดี่ยวขิมจึงพบว่าสามารถเลียนแบบเสียงประสานในแคนได้เป็นอย่างดี พบเทคนิคการบรรเลงจำนวน 12 เทคนิค ซึ่งแบ่งออกเป็นเทคนิคการสร้างเสียงประสาน เทคนิคการตีเก็บ เทคนิคการกรอเสียง และเทคนิคการสร้างเสียงพิเศษเฉพาะ ซึ่งเมื่อนำมาพัฒนาสามารถสร้างแบบฝึกได้ 26 แบบฝึก ลาวแพนเป็นเพลงเดี่ยวสูงที่ต้องอาศัยทักษะการบรรเลงเฉพาะตน แบบฝึกที่สร้างขึ้นจึงมุ่งเน้นการฝึกฝนเทคนิคต่างๆ โดยถอดโครงสร้างรูปแบบ ท่วงทำนองของเพลงลาวแพนมาใช้ในการสร้างแบบฝึกด้วยกลุ่มเสียงสำคัญของเพลง คือ ฟ ซ ล x ด ร x เป็นพื้นฐานในการสร้างแบบฝึก เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความคุ้นเคยกับกลุ่มเสียงนอกจากนี้ยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาแบบฝึกที่ไล่เรียงจากง่ายไปยากมีลำดับขั้นตอนที่ชัดเจน มุ่งฝึกทักษะด้านจังหวะ ความแม่นยำและรสมือของผู้เรียน

This research is quality research work. According to Professor Dr. Utis Naksawas, Deow Lao Pan performed by Khim consists of two parts, which are Lao Pan Yai and Soom Lao Pan, based on the Laotian rhythm in fast and medium rhythm patterns. The Laotian and the fast rhythms of Lao Pan demonstrate short, succinct, and fun beats. Moreover, the beating noise that is the outstanding feature of Khaen (bamboo mouth organ) is used. When this noise is combined with Khim, it well resembles a harmonic melody produced by bamboo mouth organ. The study further identified twelve performance techniques, divided into techniques to create harmony, to drum simultaneously with both hands, to prolong the sound, and to create special sounds. Twenty-six etudes have been designed based on these techniques. Lao Pan is an advanced composition designed to be performed with one instrument, which requires specific performance skills. Therefore, the etudes aim to help learners practice various techniques needed. The etudes are constructed by examining the structure and format, and the rhythm pattern of Lao Pan, focusing on the major key ranges, namely F G A x C D x, as the basis of the etudes to familiarize learners of these tones. In addition, the etudes intend to start from easy and progress towards more difficult, with a clear direction to follow, to develop skills on rhythm, accuracy, and feelings of learners