ปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกเรียนต่อแพทย์เฉพาะทางสาขาจิตเวชศาสตร์ของจิตแพทย์ในประเทศไทย

Abstract

บทนำ: ในปัจจุบันนี้ วิถีชีวิตที่เปลี่ยนไปส่งผลให้มีผู้ปวยทางด้านจิตเวชเพิ่มขึ้น ในขณะที่จำนวนจิตแพทย์ยังอยู่ในภาวะขาตแคลน ดังนั้น การที่มีนโยบายที่ส่งเสริมให้แพทย์สนใจเลือกเรียนต่อด้านจิตเวชศาสตร์เพิ่มขึ้นจึงเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งต้องทราบก่อนว่ามีปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกเรียนจิตเวชศาสตร์ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเลือกเรียนต่อสาขาจิตเวชศาสตร์ และสำรวจการเปลี่ยนแปลงของการให้ความสำคัญแก่ปัจจัยดังกล่าวในปัจจุบัน วิธีการวิจัย: ส่งแบบสอบถาม (questionnaires) แก่จิตแพทย์ทุกคนตามรายชื่อที่ปรากฎในสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย ในช่วง 23 พฤศจิกายน ถึง 18 ธันวาคม 2552 แล้ววิเคราะห์ข้อมูลที่ได้โดยใช้ chi-square test โดยใช้ p < 0.05 ผลการศึกษา: โดยรวมพบว่า ปัจจัยที่มีผลมากที่สุดคือ ปัจจัยในตนเอง ได้แก่ความชอบ ความต้องการช่วยเหลือคนอื่นทางด้านจิตใจ รู้สึกว่าทำได้ และรู้สึกว่าตนเหมาะกับงานนี้ ปัจจัยรองลองมา คือ ปัจจัยด้านการเรียนต่อและลักษณะงาน และปัจจัยค้นประสบการณ์ขณะเป็นนักศึกษาแพทย์หรือทำงานเป็นแพทย์ตามลำดับ ซึ่งปัจจัยที่มีลักษณะการตอบที่เตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างผู้ที่จบเป็นจิตแพทย์ในช่วง 10 ปีหลัง กับในช่วงก่อนหน้านี้ คือ ปัจจัยเกี่ยวกับการมีเวลาว่างส่วนตัว (p = 0.000) ความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ (p = 0.007) และการฟ้องร้อง (p = 0.001) สรุป: ปัจจัยในตนเองเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจมากที่สุด โดยขึ้นกับความชอบส่วนตัวเป็นสำคัญ และในช่วงระยะเวลา 10 ปีหลังนี้ ปัจจัยเกี่ยวกับความหนักเบา และความเสี่ยงจากการทำงานมีความสำคัญต่อการตัดสินใจเลือกเรียนต่อสาขาจิตเวชศาสตร์แตกต่างจากช่วงก่อนหน้านี้ ซึ่งต้องการการศึกษาเพิ่มเติมในเชิงลึกต่อไป

Background: Stress in everyday life is increasing, resulting in more psychiatric patients. However, there are not enough psychiatrists in our country nowadays. A major strategy for promoting psychiatric recruitment may require information about factors influencing the post-grads to choose psychiatry. Objectives: The aim of this study was to determine various factors influencing the selection of a psychiatric residency program and changes in influence of those factors. Methods: Questionnaires were sent to all psychiatrists as shown in the mailing lists of Thailand Psychiatrist Association during Nov 23 to Dec 18, 2009. Chi-square test was used as a statistical analysis and the significant level was set at p < 0.05. Results: Generally, the most important factor found was internal factor, i.e, favor, interesting in what might happen inside the minds, preferring to work with people's minds, belief in self-potential, and feeling of fitting in. The others were factors about the residency program and characteristics of the psychiatric field, and experiences during being medical students or working as general practitioners, respectively. During the last 10 years, there were differences in choosing how important the factors were, statistically significant, i.e. leisure time (p = 0.000), risk of work-related hazards (p = 0.007), and risk of being sued (p = 0.001). Conclusion: The most influencing factor was the internal factor, individually. In current decade, the result showed that the factors concerning the hardship of the work and risks from the job were important and increasing. Thus, further investigations in depth are warranted.