ความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ภาวะสุขภาพและความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ดูแล กับพฤติกรรมการดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียว

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยการรับรู้ภาวะสุขภาพ และความรอบรู้ด้านสุขภาพ กับพฤติกรรมการดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียวของผู้ดูแล

รูปแบบการวิจัย: การศึกษาเชิงความสัมพันธ์

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียววัย 0-5 ปี ที่ยังไม่ได้รับการผ่าตัดหัวใจและเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลระดับตติยภูมิ 3 แห่งในกรุงเทพมหานคร จำนวน 75 คน การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบสะดวก เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบสอบถามการรับรู้ภาวะสุขภาพ 3) แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ และ 4) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียว (แบ่งเป็น 2 แบบ คือ สำหรับผู้ดูแลเด็กที่มีอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1 ปี และที่มีอายุมากกว่า 1 ปี) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของสเปียร์แมน

ผลการวิจัย: ผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียวของผู้ดูแลอยู่ในระดับมาก (gif.latex?\bar{X} = 82.00, SD = 8.79) การรับรู้ภาวะสุขภาพและความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ดูแลมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียวของผู้ดูแล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs = .43, p < .001), (rs = .446, p < .001) ตามลำดับ

สรุปและข้อเสนอแนะ: จากผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการดูแลเด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียวของผู้ดูแลอยู่ในระดับมาก โดยปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลของผู้ดูแล คือ การรับรู้ภาวะสุขภาพและความรอบรู้ด้านสุขภาพ ดังนั้น พยาบาลควรพัฒนาคุณภาพและกระบวนการให้ข้อมูล ส่งเสริมให้ผู้ดูแลรับรู้ภาวะสุขภาพ และมีความรอบรู้ด้านสุขภาพ โดยการสนับสนุนให้ผู้ดูแลเข้าถึงแหล่งข้อมูลทางการแพทย์ได้ง่าย เช่น แอปพลิเคชันไลน์ เว็บไซต์ของโรงพยาบาล เป็นต้น เพื่อส่งเสริมคุณภาพการดูแลให้เด็กโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดไม่เขียวให้มีสุขภาพดี และพร้อมที่จะได้รับการผ่าตัดหัวใจ

Purpose: To examine the relationship between health perception, health literacy and caring behavior of caregivers of children with acyanotic congenital heart disease.

Design: Descriptive correlational study.

Methods: The study samples included 75 caregivers of children with acyanotic congenital heart disease aged birth to 5 years, being followed-up at three hospitals in Bangkok, and not yet having undergone cardiac surgery. The sample was selected by convenience sampling. Questionnaires used for collecting data included 1) demographic data form 2) health perception questionnaire, 3) health literacy questionnaire and 4) care of children with acyanotic congenital heart disease questionnaire (which was divided into two forms: for caregivers of children age ≤ 1 year old and for caregivers of children age > 1 year old). Data were analyzed using descriptive statistics and Spearman’s rank order correlation.

Main findings: The results of the study showed that caring behavior of caregivers of children with acyanotic congenital heart disease was at a high level (gif.latex?\bar{X} = 82.00, SD = 8.79). Health perception and health literacy of caregivers were significantly and positively correlated with caring behavior of caregivers of children with acyanotic congenital heart disease (rs = .43, p < .001, (rs = .45, p < .001 respectively).

Conclusion and recommendations: According to the study findings, caregivers had a high level of caring behavior; and their caring behavior was correlated with health perception and health literacy. Therefore, nurses should improve quality and process of giving information, promote health perception and health literacy by providing easily access medical information such as the application line, and hospital website in order to enhance of the quality of care by caregivers which would assist these children to be healthy and ready for cardiac surgery.