ความคลาดเคลื่อนในการบริหารยาของนักศึกษาพยาบาลขณะฝึกปฏิบัติบนคลินิกและสถานการณ์จำลอง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยโดยการสังเกตแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษา 1) ประสบการณ์การเกิดความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา และการรายงานเมื่อเกิดความคลาดเคลื่อนของนักศึกษาพยาบาลขณะฝึกปฏิบัติบนคลินิก 2) ทัศนคติของนักศึกษาพยาบาลต่อบรรยากาศความปลอดภัยขณะฝึกปฏิบัติบนคลินิก และ 3) ประเภท สาเหตุของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา และเหตุผลในการไม่รายงานความคลาดเคลื่อนของนักศึกษาพยาบาลในสถานการณ์จำลองการบริหารยา กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 4 ที่กำลังจะสำเร็จการศึกษา จำนวน 68 ราย คัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัยคือ สถานการณ์จำลองการบริหารยา เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามประสบการณ์การบริหารยาคลาดเคลื่อน แบบสอบถามทัศนคติต่อบรรยากาศความปลอดภัย และแบบประเมินความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษามีดังนี้ ประการแรก เกือบครึ่งหนึ่งของนักศึกษาพยาบาลมีประสบการณ์ความคลาดเคลื่อนในการบริหารยาขณะฝึกปฏิบัติบนคลินิก และความคลาดเคลื่อนที่เกิดสูง 3 อันดับแรกคือผิดขนาดยา ผิดเวลา และผิดชนิด โดยประมาณสามในสี่ของนักศึกษาพยาบาลที่มีประสบการณ์ความคลาดเคลื่อนไม่รายงานความคลาดเคลื่อนจากการบริหารยาที่เกิดขึ้น ประการที่สอง นักศึกษาพยาบาลมีทัศนคติต่อบรรยากาศความปลอดภัยบนคลินิกในระดับปานกลาง และประการสุดท้าย นักศึกษาพยาบาลส่วนใหญ่มีความคลาดเคลื่อนในการบริหารยาจากสถานการณ์จำลอง และความคลาดเคลื่อนที่เกิดสูง 3 อันดับแรก คือ ผิดคน ผิดขนาด และให้ยาที่ผู้ป่วยมีประวัติแพ้ยา โดยสาเหตุหลักของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยาคือ ไม่ทำการทวนสอบก่อนให้ยา หตุผลที่ไม่รายงานความคลาดเคลื่อน 3 อันดับแรก คือไม่พบความผิดพลาดในการให้ยา กลัวว่าจะรายงานผิดพลาดทั้งที่ไม่ได้เกิดความคลาดเคลื่อน และกลัวว่าจะถูกตำหนิ นอกจากนี้ เกือบครึ่งหนึ่งของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยาเกิดจากการให้ยาอินซูลิน ผลการวิจัยนี้สะท้อนให้เห็นประเภท และสาเหตุของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา และพฤติกรรมเสี่ยงในการบริหารยาของนักศึกษาพยาบาลในการฝึกปฏิบัติทางคลินิก ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลในการส่งเสริมและพัฒนานักศึกษาพยาบาลให้มีความสามารถในการบริหารยาอย่างปลอดภัย และมีทัศนคติที่ดีต่อการจัดการความปลอดภัยของผู้ป่วย

This cross-sectional observational study aimed at investigating 1) graduating nursing students’ experience in medication administration errors (MAEs) in clinical practice and reporting MAEs, 2) their attitude to the safety climate of practice areas, and 3) types,causes of MAEs, and reasons for not reporting MAEs in simulation. A purposive sample of the 68 fourth-year graduating nursing students was recruited. Simulations of scenarios related to medication administration were set up. Recruited students were assigned to administer medication under nursing roles. The instruments for collecting data were the Medication Administration Errors Experience Questionnaire, the Safety Climate Attitude Questionnaire,and the Medication Administration Error Checklist. Descriptive statistics were used for data analysis. The results are as follows. Firstly, nearly half of the students reported MAEs during actual clinical practice experience. The top three types of reported errors were wrong dosage,wrong time, and wrong drug. Approximately three-quarters who experienced errors did not report MAEs. Secondly, they had a moderate attitude level toward the safety climate of practice areas. Lastly, most students made MAEs in the simulations. Amongst these, three dominant types of errors were wrong patient, wrong dosage, and giving medicine to a patient with a history of drug allergy. The obvious observation for MAEs was not rechecking to reassure before giving medication to a patient. The three reasons for not reporting the errors were: not knowing of mistakes, fear of making errors, and fear of being blamed. Additionally, nearly half of MAEs occurred from insulin administration. In conclusion, this study reflects the types and causes of MAEs and risky behaviours in medication administration of nursing students in clinical practice. The findings can be used to promote and develop nursing students’ medication-safety competencies and positive attitudes towards patient safety management.