ปัจจัยทำนายระยะเวลาการเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เองในทารกเกิดก่อนกำหนด

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอำนาจในการทำนายของความรุนแรงของภาวะเจ็บป่วย ระยะเวลาที่ใส่สายให้อาหาร ความพร้อมในการดูดนมแม่ และปริมาณนมแม่ ต่อระยะเวลาเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เองในทารกเกิดก่อนกำหนด

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยหาความสัมพันธ์เชิงทำนาย

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ มารดาและทารกเกิดก่อนกำหนดจำนวน 73 คู่ ในระหว่างที่รับการรักษาในหอผู้ป่วยทารกแรกเกิดป่วยและหอผู้ป่วยสูติกรรมหลังคลอดของโรงพยาบาลระดับตติยภูมิแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร โดยทารกได้รับการถอดสายให้อาหารแล้วและแพทย์อนุญาตให้เริ่มดูดนมแม่จากเต้าได้ เลือกกลุ่มตัวอย่างตามสะดวกและเกณฑ์การคัดเข้า เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินความรุนแรงของภาวะเจ็บป่วย แบบประเมินความพร้อมในการดูดนมแม่ แบบบันทึกการดูดนมแม่ และสมุดบันทึกปริมาณนมแม่ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติก

ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่า ความรุนแรงของภาวะเจ็บป่วยและปริมาณนมแม่สามารถร่วมกันทำนายระยะเวลาเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เองได้ร้อยละ 41 (Nagelkerke R2 = .41) โดยทารกเกิดก่อนกำหนดกลุ่มที่มีภาวะเจ็บป่วยรุนแรง มีโอกาสมากกว่ากลุ่มที่ไม่มีภาวะเจ็บป่วยรุนแรง 4.28 เท่า ที่จะใช้เวลานานกว่า 3 วัน ในการเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เอง (OR = 4.28, 95%CI = 1.22, 15.03, p = .023) ส่วนทารกเกิดก่อนกำหนดกลุ่มที่มีปริมาณนมแม่มาก มีโอกาสมากกว่ากลุ่มที่มีปริมาณนมแม่น้อย 5.44 เท่า ที่จะใช้เวลานานกว่า 3 วัน ในการเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เอง (OR = 5.44, 95%CI = 1.45, 20.37, p = .012)

สรุปและข้อเสนอแนะ: ความรุนแรงของภาวะเจ็บป่วยและปริมาณนมแม่สามารถทำนายระยะเวลาเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เองในทารกเกิดก่อนกำหนดได้ ผลการศึกษาครั้งนี้ สามารถใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการวางแผนส่งเสริมการเปลี่ยนผ่านสู่การดูดนมแม่ได้เองของทารกเกิดก่อนกำหนด

Purpose: To determine the predictive power of severity of illness, duration of tube feeding, readiness to breastfeed, and breast milk volume on the transition time to breastfeeding in preterm infants.

Design: Predictive correlational research.

Methods: The study sample included 73 pairs of mothers and their preterm infants who were admitted to a sick newborn unit and a postpartum unit at a tertiary hospital in Bangkok. The infants did not need tube feeding and were allowed to begin breastfeeding. Convenience sampling was used for recruitment based on inclusion criteria. Data were collected by using a demographic data form, an assessment of severity of illness form, an assessment of breastfeeding readiness form, a breastfeeding record form, and a notebook for recording breast milk volume. Descriptive statistics and logistic regression were used for data analysis.

Main findings: The results indicated that severity of illness and breast milk volume were able to jointly explain 41% of transition time to breastfeeding in preterm (Nagelkerke R2 = .41). Preterm infants with severe illness were 4.28 times more likely to have a transition time longer than 3 days as compared to those without severe illness (OR = 4.28, 95%CI = 1.22, 15.03, p = .023). Preterm infants whose mothers had more milk volume were 5.44 times more likely to have a transition time longer than 3 days as compared to those whose mothers had less milk volume (OR = 5.44, 95%CI = 1.45, 20.37, p = .012).

Conclusion and recommendations: Severity of illness and breast milk volume were predictors of transition time to breastfeeding in preterm infants. It is suggested that the study findings be used for planning to promote the transition to breastfeeding in preterm infants.