การประยุกต์แบบจําลองการส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ ในการส่งเสริมสุขภาพตาของผู้สูงอายุ

Abstract

การวิจัยกึ่งการทดลองเพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาที่ประยุกต์แบบจำลองการ ส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ในการส่งเสริมสุขภาพตาของผู้สูงอายุ กลุ่มทดลองเป็นผู้สูงอายุในชมรม ผู้สูงอายุตำบลห้วยพลู จำนวน 40 คน และกลุ่มเปรียบเทียบเป็นผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุดอนแฝก จำนวน 40 คน ผู้สูงอายุกลุ่มทดลองจะเข้าร่วมกิจกรรมตามโปรแกรมสุขศึกษาที่จัดประสบการณ์การ เรียนรู้ด้วยการสาธิต การฝึกปฏิบัติและการกระตุ้นเตือน เป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ รวบรวมข้อมูลด้วยแบบ สัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Paired Sample’s t-test และ Independent t-test ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังการทดลองกลุ่มทดลองที่เข้าร่วมโปรแกรมมีการรับรู้ประโยชน์ของการ ปฏิบัติพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพตา การรับรู้ความสามารถตนเองในการปฏิบัติ และการปฏิบัติพฤติกรรม ส่งเสริมสุขภาพตาเพิ่มขึ้นกว่าก่อนการทดลอง และมากกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ส่วนค่าเฉลี่ยการรับรู้อุปสรรคลดลงกว่าก่อนการทดลองและต่ำกว่าผู้สูงอายุกลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมสุขศึกษาที่จัดขึ้นมีประสิทธิผลสามารถ เปลี่ยนแปลงการปฏิบัติพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพตาของผู้สูงอายุได้ดีขึ้น ดังนั้นบุคลากรสาธารณสุขที่ เกี่ยวข้องสามารถนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้กับผู้สูงอายุที่มีการรวมกลุ่มเป็นชมรมได้ ตามบริบทของ พื้นที่ นอกจากนี้การวิจัยครั้งต่อไปควรศึกษาโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพตาในกลุ่มผู้สูงอายุที่เป็น โรคเบาหวานขึ้นตา ทั้งนี้เพราะมีเงื่อนไขของการปฏิบัติพฤติกรรมที่แตกต่างจากผู้สูงอายุทั่วไป

This quasi-experimental research design investigated the effectiveness of a health education program applying Pender’s Health Promotion Model for promoting eye health for the elderly. The samples for the experimental group of 40 elderly people was selected from an elderly club in Huayplo Subdistrict and the comparison group of 40 elderly from an elderly club in Donfag Subdistrict. The experimental group participated in a health education program where learning experience was implemented through demonstration, practice, and encouragement for 8 weeks. Data were analyzed by computing frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, paired sample t-test, and independent t-test. The results showed that the perceived benefits of performing eye health protecting behaviors, perceived self-efficacy to perform eye health promotion behaviors, and eye health promotion behaviors of the experimental group who participated in the health promotion program was found to be significantly higher than before the experimentation and than that of the comparison group (p<0.001). For the perceived barriers, the mean score of the experimental group was significantly lower than before the experimentation and that of the comparison group (p<0.001). It was evidenced that the health education program implemented was effective in changing the elderly’s eye health promoting behaviors. Thus, the public health personnel whose work relates to the elderly should apply this type of program to the elderly clubs’ members in accordance with the contexts of their responsible areas. Further research is need to apply this type of health promotion program should be studied with the diabetic elderly who have eye disorders but this group of patients needs to receive specific training that is designed for their specific health condition