ปัจจัยทำนายพฤติกรรมทางเพศในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รอดชีวิต

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาพฤติกรรมทางเพศของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รอดชีวิต และศึกษาอำนาจในการทำนายของการรับรู้อุปสรรคทางเพศ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนทางเพศ ความวิตกกังวลทางเพศ และภาวะซึมเศร้าทางเพศ ต่อพฤติกรรมทางเพศในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รอดชีวิต

รูปแบบการวิจัย: การศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รอดชีวิต อายุ 18 ปีขึ้นไป และสิ้นสุดการรักษาอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป จำนวน 85 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามทั้งหมด 6 ชุด ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล การรับรู้อุปสรรคทางเพศ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนทางเพศ ความวิตกกังวลทางเพศ ภาวะซึมเศร้าทางเพศ และพฤติกรรมทางเพศ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติถดถอยเชิงพหุคูณ

ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 64.6 ปี (SD = 7.01) โดยเฉลี่ยแล้วพฤติกรรมทางเพศอยู่ในระดับปานกลางคืออยู่ในระดับเดียวกับก่อนได้รับการรักษา ผลการวิเคราะห์ด้วยสถิติถดถอยเชิงพหุคูณ พบว่าการรับรู้อุปสรรคทางเพศ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนทางเพศ ความวิตกกังวลทางเพศ และภาวะซึมเศร้าทางเพศ สามารถร่วมกันอธิบายความผันแปรของพฤติกรรมทางเพศได้ร้อยละ 33 พบว่า การรับรู้สมรรถนะแห่งตนทางเพศ (gif.latex?\beta = .26, p < .05) การรับรู้อุปสรรคทางเพศ (gif.latex?\beta = - .28, p < .01) และภาวะซึมเศร้าทางเพศ (gif.latex?\beta = - .27, p < .05) สามารถทำนายพฤติกรรมทางเพศได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

สรุปและข้อเสนอแนะ: การศึกษาในครั้งนี้พบว่า การรับรู้อุปสรรคทางเพศ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนทางเพศ และภาวะซึมเศร้าทางเพศ สามารถทำนายพฤติกรรมทางเพศได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งบุคลากรทางการแพทย์ โดยเฉพาะพยาบาลควรมีการประเมินพฤติกรรมทางเพศ การรับรู้อุปสรรคทางเพศ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนทางเพศ และภาวะซึมเศร้าทางเพศของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รอดชีวิต เพื่อให้ความช่วยเหลือจัดการปัจจัยต่างๆ ที่มีผลให้ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่รอดชีวิต มีพฤติกรรมทางเพศดีขึ้น

Purpose: To study the sexual behaviors of colorectal cancer survivors and the predictive power of perceived sexual barriers, perceived sexual self-efficacy, sexual anxiety, and sexual depression on the sexual behaviors of colorectal cancer survivors.

Design: Predictive correlational study.

Methods: The study was conducted in 85 colorectal cancer survivors aged 18 years and over who had completed cancer treatment for at least three months. Data were collected by using 6 questionnaires: a demographic, perceived sexual barriers, perceived sexual self-efficacy, sexual anxiety, sexual depression, and sexual behaviors. The data were analyzed by using descriptive and multiple regression statistics.

Main findings: The results showed that the average age of the participants was 64.6 years (SD = 7.01). The average score of participants’ sexual behaviors was medium level which was the same level as before. The results of multiple regression analysis showed that perceived sexual barriers, perceived sexual self-efficacy, sexual anxiety, and sexual depression were able to jointly explain 33% of the variance of sexual behaviors in colorectal cancer survivors. Perceived sexual self-efficacy (gif.latex?\beta = .26, p < .05), perceived sexual barriers (gif.latex?\beta = - .28, p < .01) and sexual depression (gif.latex?\beta = - .27, p < .05) were statistically significant predictors of sexual behaviors.

Conclusion and recommendations: According to the study findings, perceived sexual barriers, perceived sexual efficacy, and sexual depression were able to predict the sexual behaviors with statistical significance. Nurses and healthcare providers should assess sexual behaviors, perceived sexual barriers, perceived sexual self-efficacy, and sexual depression of the colorectal cancer survivors in order to manage these factors resulting in improvement in survivors’ sexual behaviors.