ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมข้าวของชาวตำบลคลองโยง อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม

Abstract

ชุมชนตำบลคลองโยง อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม เป็นชุมชนเก่าแก่ที่ปรากฏหลักฐานตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 โดยมีคลองโยงเป็นสายน้ำหลักของชุมชน ส่งผลให้เกิดการทำเกษตรในพื้นที่ทั้งสองฝั่งคลอง จึงเกิดการส่งต่อมรดกภูมิปัญญาวัฒนธรรมข้าวกันต่อเนื่องมาปรากฏเป็นวรรณกรรมตำราชุดพรหมชาติ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจองค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมข้าวของชาวตำบลคลองโยงจากประวัติศาสตร์บอกเล่า และแบ่งยุคสมัยของประวัติศาสตร๋วัฒนธรรมข้าวของชาวตำบลคลองโยง ผลการศึกษาพบว่า องค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมข้าวของชาวคลองโยงแบ่งเป็น 1) ความรู้เรื่องการปลูกข้าวทำนา 2) ความรู้เครื่องมือและสัตว์ที่เกี่ยวกับการทำนา 3) ความรู้เรื่องประเพณีพิธีกรรมและความเชื่อเกี่ยวกับข้าว ส่วนด้านประวัติศาสตร์วัฒนธรรมข้าวของชาวคลองโยงแบ่งได้เป็น 3 ยุค ได้แก่ 1) ยุคแรกเริ่มป่าไม้ชายนา 2) ยุคพัฒนาที่นาพระราชมรดก 3) ยุคการสำรวจดินสู่การเกษตรยุคใหม่ 4) ยุคนาข้าวสู่นาบัว และ 5) ยุคนาโฉนดชุมชน องค์ความรู้และประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของชาวคลองโยงในมิติวัฒนธรรมข้าวนี้สะท้อนให้เห็นอัตลักษณ์ของสังคมชาวคลองโยงที่เป็นสังคมชาวนาในที่ราบลุ่มริมน้ำ มีพัฒนาการและการปรับตัวมาอย่างต่อเนื่อง มีต้นทุนทางภูมิศาสตร์ที่ดีทั้งดินและน้ำส่งผลให้ข้าวคลองโยงจึงได้รับความนิยมต่อเนื่องมาที่รู้จักกันในนาม “ข้าวหอมนครชัยศรี”

Khlong Yong subdistrict, Phutthamonthon district, Nakhon Pathom province is an old community that has evidenced since the reign of King Rama III, with "Klong Yong" as the main stream of the community. Resulting in agriculture in the area on both sides of the canal Therefore the inheritance of rice wisdom and culture was passed on to appear as a literary textbook set of "Phromachat". The objective of this study was to explore the body of knowledge about the rice culture of the Khong Yong sub-district people from the telling history and dividing the period of the history of the rice culture of the Khlong Yong people. The study results showed that The body of knowledge about rice culture of the Klong Yang people is divided into 1) knowledge of rice cultivation 2) knowledge of tools and animals related to farming and 3) knowledge of traditions, rituals and beliefs related to rice. As for the history and culture of the people of Klong Yang, it can be divided into 3 eras: 1) the beginning of the forest, the rice fields, 2) the development of the royal rice fields, 3) the soil exploration era for modern agriculture, 4) the rice-to-lotus era. And 5) the era of community title deed The knowledge body and local history of the Klong Yang people in this rice culture dimension reflects the identity of the Klong Yang community who are farmers in the riverside plain With continuous development and adaptation With good geographic costs of both soil and water, Klong Yong Rice has continued to gain in popularity, known as "Hom Nakhonchaisri rice"