การสื่อสารสุขภาพแบบมีส่วนร่วมเพื่อควบคุมลูกน้ำยุงลายในชุมชน โดยแกนนำนักเรียนในชุมชนเซ็ม ตําบลเมืองที อําเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองเพื่อศึกษาผลการเปลี่ยนแปลงการปฏิบัติตัวของแกน นำนักเรียนและประชาชน ใช้แนวคิดการสื่อสารสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ร่วมกับแบบแผนความเชื่อด้าน สุขภาพและแรงสนับสนุนทางสังคม โดยผู้วิจัยเป็นผู้ส่งสารเพื่อให้แกนนำนักเรียนเปลี่ยนแปลงการรับรู้ โอกาสเสี่ยงและความรุนแรงของโรคไข้เลือดออก รับรู้ประโยชน์และอุปสรรคของการควบคุมลูกน้ำยุงลาย และการปฏิบัติตัวเพื่อควบคุมลูกน้ำยุงลายโดยผ่านทางการอบรมและนิทรรศการ แกนนำนักเรียนจัดทำสื่อ ต่างๆ ได้แก่ ธงเล็ก สติ๊กเกอร์ แผ่นพับ และสื่อสารกับประชาชนในหมู่บ้านเซ็ม เพื่อให้ประชาชนเปลี่ยนแปลงการ ปฏิบัติตัวเพื่อควบคุมลูกน้ำยุงลาย กลุ่มตัวอย่าง เป็นแกนนำนักเรียน โรงเรียนบ้านเมืองที จำนวน 40 คนและ ตัวแทนประชาชน หมู่ที่ 11 ตำบลเมืองที อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ จำนวน 40 คน ระยะเวลาการวิจัย 12 สัปดาห์ รวบรวมข้อมูลก่อนและหลังการทดลองโดยใช้แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและทดสอบทางสถิติด้วย Paired Samples t-test ผลการวิจัย พบว่า หลังการทดลอง แกนนำนักเรียนมีการรับรู้โอกาสเสี่ยง ความรุนแรงของโรค ไข้เลือดออก การรับรู้ประโยชน์และอุปสรรคของการควบคุมลูกน้ำยุงลายและมีการปฏิบัติตัวเพื่อควบคุม ลูกน้ำยุงลาย ดีกว่าก่อนการทดลอง ส่วนประชาชนหลังการทดลองมีการปฏิบัติตัวเพื่อควบคุมลูกน้ำยุงลายดีกว่า ก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p<0.001)

This study was a quasi-experimental research aimed at investigating the changes in Aedes Aegypti control practices among student leaders and community people. The concepts of participatory health communication, Health Belief Model and social support were employed for developing the program. The researcher acted as a messenger sender aiming to change the student leaders’ perceptions in regards to susceptibility, severity of hemorrhagic fever, benefits and barriers of Aedes Aegypti control, and Aedes Aegypti control practices, through the organization of a training program and exhibition. The student leaders had developed various types of materials, which included small flags, stickers, and leaflets, as well as communicated with the people in Same Community. The health communication program was aimed at changing the target people’s Aedes Aegypti control behaviors. The sample consisted of 40 students from Ban Muangtee School and 40 people selected from Village 11, Muang-tee Subdistrict, Muang District, Surin Province,Thailand The research was lasted for 12 weeks. Data were collected before and after the experimentation by using the interview schedules and analysed by computing frequencies, percentages, means , standard deviations and paired sample t-tests. The research results showed that after the experimentation the student leaders had significantly higher levels of knowledge about perceived susceptibility, severity of hemorrhagic fever, perceived benefits and barriers of Aedes Aegypti control, and Aedes Aegypti control practices than before the experimentation. The community people also had significantly improved Aedes Aegypti control practices than before the experimentation.