ปัจจัยทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายของปัจจัยคัดสรร ได้แก่ อายุ เพศ การศึกษา รายได้ ความสามารถในการมองเห็น และการสนับสนุนจากครอบครัว ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 รูปแบบการวิจัย: การศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปที่เข้ารับบริการ ณ หน่วยตรวจผู้ป่วยนอกในโรงพยาบาลทุติยภูมิแห่งหนึ่ง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามเกณฑ์คัดเข้า จำนวน 146 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยแบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และแบบประเมินการสนับสนุนจากครอบครัว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ ผลการวิจัย: ผลการวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณพบว่า ปัจจัยคัดสรร ได้แก่ อายุ เพศ การศึกษา รายได้ ความสามารถในการมองเห็น และการสนับสนุนจากครอบครัว สามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ร้อยละ 79.4 (adj R2 = .79) โดยการสนับสนุนจากครอบครัว (gif.latex?\beta = .50, p < .001) ระดับการศึกษา (gif.latex?\beta = .30, p < .001) ความสามารถในการมองเห็น (gif.latex?\beta = .24, p < .001) เป็นปัจจัยทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนอายุ เพศ และรายได้ ไม่ได้เป็นปัจจัยทำนาย สรุปและข้อเสนอแนะ: การสนับสนุนจากครอบครัว ระดับการศึกษาและความสามารถในการมองเห็นสามารถทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ ดังนั้นทีมสุขภาพควรตรวจประเมินระดับการศึกษาและความสามารถในการมองเห็นเพื่อจัดกิจกรรมสุขภาพที่เหมาะสม พร้อมกับการประเมินการสนับสนุนจากครอบครัวเพื่อส่งเสริมให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการรับบริการและกิจกรรมด้านสุขภาพ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Purpose: To investigate predictability of selected factors including age, gender, education, income, visual acuity and family support on health literacy in older persons with type 2 diabetes mellitus. Design: Correlational predictive research. Method: Participants were 146 older persons with type 2 diabetes mellitus aged 60 years and older who met the inclusion criteria and attended the outpatient department at a tertiary care hospital. Data were collected using demographic data, health literacy in older persons with type 2 diabetes and family support questionnaires. Data were analyzed by using descriptive statistics and multiple regression analysis. Main findings: The results showed that all of the independent variables could account for 79.4% of the variance explained in health literacy in older persons with type 2 diabetes (adj R2 = .79). Family support (gif.latex?\beta = .50, p < .001), education (gif.latex?\beta = .30, p < .001) and visual acuity (gif.latex?\beta = .24, p < .001) were statistically significant predictors of health literacy in older persons with type 2 diabetes mellitus while age, gender and income were not. Conclusion and recommendations: Family support, education and visual acuity were predictive factors of older persons with type 2 diabetes mellitus. Thus, the health care team should take screening assessments of education level and visual acuity to provide an appropriate activity in conjunction with accessing the level of family support to encourage family involvement in health activities to enable older persons with type 2 diabetes mellitus to develop their health literacy effectively.