อิทธิพลของอายุ การวางแผนการตั้งครรภ์ ความเครียด และสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสต่อความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกหลังคลอด ในมารดาที่ฝากครรภ์ ไม่ครบตามเกณฑ์

Abstract

วัตถุประสงค์:เพื่อศึกษาอํานาจการทํานายของอายุ การวางแผนการตั้งครรภ์ ความเครียด และสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสต่อความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกหลังคลอด ในมารดาที่ฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ รูปแบบการวิจัย: การหาความสัมพันธ์เชิงทํานาย วิธีดําเนินการวิจัย:กลุ่มตัวอย่างเป็นมารดาหลังคลอดที่ฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ จําานวน 134 ราย ที่มาคลอดบุตรที่โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร ผลการวิจัย:กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 65.7 มีคะแนนความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกก่อนจําหน่ายอยู่ในระดับปานกลาง อายุ การวางแผนการตั้งครรภ์ ความเครียด และสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสสามารถร่วมกันทํานายความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกหลังคลอด ในมารดาที่ฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ ได้ร้อยละ 28 (NagelkerkeR2 = .280) ซึ่งอายุและความเครียดสามารถทํานายความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกหลังคลอด ในมารดาที่ฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ได้อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ p < .01 โดยมารดาที่อายุน้อยกว่า 20 ปีจะมีความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกลดลงเป็น 4.19 เท่าของมารดาที่อายุ 20 ปีขึ้นไป และมารดาที่มีความเครียดจะมีความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกลดลงเป็น 3.81 เท่าของมารดาที่ไม่มีความเครียด (OR = 4.19; 95%CI [1.57, 11.17],และ OR = 3.81; 95%CI [1.67, 8.67] ตามลําดับ) สรุปและข้อเสนอแนะ: อายุและความเครียดมีอิทธิพลต่อความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกหลังคลอดจึงมีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลควรส่งเสริมความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกในมารดาหลังคลอดที่ฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ โดยเฉพาะมารดาหลังคลอดที่อายุน้อยและมีความเครียดสูง

Purpose: To determine predictive power of age, planned pregnancy, stress and marital relationship on maternal-Infant attachment during postpartum in mothers with inadequate prenatal care. Design: A correlational predictive design. Methods: The samples consisted of 134 postpartum mothers who delivered at a university hospital in Bangkok. The data were collected through questionnaires: the personal information, Stress Inventory, the Dyadic Adjustment Scale, and the Maternal Attachment Inventory. Descriptive statistics and logistic regression analysis were used for the analyses. Main findings: The result of the study shows that 65.7 percent of the subjects has a medium score of maternal-infant attachment. Age, planned pregnancy, stress, and marital relationship together predicted maternal-infant attachment, which accounted for 28% (Nagelkerke R2 = .280) of variance of maternal-infant attachment during postpartum in mothers with inadequate prenatal care. Particularly, age and stress significantly predicted maternal-infant attachment at p < .01. Teenage mothers were 4.19 times more likely to have low maternal-infant attachment than mothers who are 20 years old and older. Stressful mothers were 3.81 times more likely to have low maternalinfant attachment than mothers with no stress (OR = 4.19; 95%CI [1.57, 11.17], and OR = 3.81; 95%CI [1.67, 8.67], respectively). Conclusion and recommendations: Age and stress can influence maternal-infant attachment. Therefore, nurses and midwives should concern and promote attachment-bonding to teenage mothers, especially those with stress during postpartum period.