ผลของโปรแกรมส่งเสริมการบริโภคอาหารเน้นโปรตีนในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการบริโภคอาหารเน้นโปรตีนในผู้ป่วยไตวาย เรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมต่อความรู้การรับรู้สมรรถนะแห่งตน การรับรู้พฤติกรรมในการบริโภคอาหารเน้นโปรตีน และภาวะโภชนาการด้านโปรตีนได้แก่ ค่าอัลบูมินและอัตราการสลายโปรตีน โดยใช้กรอบแนวคิดทฤษฎีสมรรถนะแห่งตนของแบนดูรา เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด จำนวน 30 ราย ที่หน่วยไตเทียม มูลนิธิโรคไตแห่งประเทศไทยโรงพยาบาลสงฆ์เก็บข้อมูลก่อนและหลังได้รับโปรแกรม4 สัปดาห์ โดยใช้แบบสอบถามความรู้การบริโภคอาหารเน้นโปรตีนแบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน แบบสอบถามการรับรู้พฤติกรรมการบริโภคอาหารเน้นโปรตีน และบันทึกข้อมูลภาวะโภชนาการ ด้านโปรตีน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย paired t-test และ one-way repeated measure ANOVA ผลการศึกษาพบว่า หลังทดลองในสัปดาห์ที่ 4 ค่าเฉลี่ยของคะแนนความรู้การรับรู้ พฤติกรรมการบริโภคอาหารเน้นโปรตีนและภาวะโภชนาการด้านโปรตีนสูงกว่าก่อนทดลองอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติแต่การรับรู้สมรรถนะแห่งตนไม่แตกต่างกับก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทาง สถิติเมื่อมีการติดตามผลภาวะโภชนาการด้านโปรตีนในสัปดาห์ที่13 พบว่า ค่าเฉลี่ยของอัลบูมิน ในเลือดและอัตราการสลายโปรตีนมีค่าเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับก่อนทดลอง การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมดังกล่าวส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีความรู้การรับรู้พฤติกรรม ในการบริโภคอาหารโปรตีนดีขึ้น และมีภาวะโภชนาการด้านโปรตีนดีขึ้น

This quasi-experimental one group pre-post test design aimed to investigate the effects of a protein intake promotion program on knowledge, perceived self-efficacy, protein intake behavior, and clinical nutrition status including albumin level and level of normalized protein catabolic rate (nPCR) in end-stage renal disease patients undergoing hemodialysis. Bandura's Self Efficacy Theory was employed as the theoretical framework of the study. The study subjects were recruited by means of purposive sampling. The sample consisted of 30 patients undergoing hemodialysis at the Hemodialysis Unit, the Kidney Foundation of Thailand, Priest Hospital. The subjects received the Food Intake Focused on Protein Promoting Program, and data were collected using the Knowledge Questionnaire, the Perceived Self- Efficacy Questionnaire, the Perceived Protein Intake Behavior Questionnaire, and Clinical Nutrition Status. Data were analyzed in terms of frequency, percentage, mean, and standard deviation, and statistical analysis of paired t-test and one-way repeated measures ANOVA were also used. The study findings showed that after four weeks the mean scores of knowledge and perceived protein intake behavior obtained were significantly higher than those obtained before the program. However, the mean score of perceived self-efficacy after the program had no statistical significance. In the measurement at the 13th week after the experiment, the mean blood albumin level and nPCR increased with statistical significance than those obtained before the program. The study findings indicate that the program enhances patients’ knowledge, perceived protein intake behavior, blood albumin levels, and normalized protein catabolic rates.