ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ ความรอบรู้ด้านสุุขภาพ และพฤติกรรมสุุขภาพของผู้สููงอายุุที่มีโรคไตเรื้อรัง

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์iะหว่างความรู้ความรอบรู้ ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคไตเรื้อรัง โดยใช้แนวคิดความรอบรู้ด้าน สุขภาพของนัทบีม เป็นกรอบแนวคิดในการศึกษา คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ประกอบด้วย ผู้สูงอายุที่มีโรคไตเรื้อรังระยะที่ 4-5 ที่ยังไม่ได้รับการบำบัดทดแทนไต และมารับการตรวจตาม นัดที่คลินิกโรคไตเรื้อรังในโรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่งในเขตกรุุงเทพมหานครจำนวน 98 ราย เก็บข้อมูลโดยใช้การสัมภาษณ์ตามแบบสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับ โรคไตเรื้อรัง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคไตเรื้อรัง เก็บ รวบรวมข้อมูล ระหว่่างเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคมพ.ศ. 2562 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย และสถิติสหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีคะแนนความรู้เกี่ยวกับโรค ไตเรื้อรัง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และคะแนนพฤติกรรมสุขภาพทั้งโดยรวมและรายด้านอยู่ใน ระดับสูงและจากการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรพบว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความ สัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ความรู้เกี่ยวกับโรคไตเรื้อรัง ไม่มีความสัมพัันธ์์กัับความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนั้นบุคลากรทีมสุขภาพจึงควรส่งเสริมให้ผู้สูงอายุที่มีโรคไตเรื้อรัง มีความรอบรู้ด้านสุขภาพใน การเลือกใช้ข้อมูลอย่างมีวิจารณญาณเพื่อให้มีการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม

This descriptive study aimed to examine the relationship between knowledge, health literacy, and health behavior in older persons with chronic kidney disease. Nutbeam’s concept of health literacy was used to guide the study. The sample recruited by purposive sampling technique consisted of 98 older persons with chronic kidney disease from stage 4 to 5, who did not undergo the renal replacement therapy and used healthcare services at a chronic kidney disease clinic at a tertiary hospital in Bangkok. The data were collected by the interviews using the questionnaires on demographic data, knowledge about the care of chronic kidney disease, health literacy, and health behavior of older persons with chronic kidney disease. The data were collected from March to May 2019 and analyzed using the descriptive statistics and Spearman’s Rho correlation coefficients. The results showed that the mean scores of the total knowledge, health literacy, and health behavior about chronic kidney disease care were at a high level. The analysis showed a significant positive relationship between health literacy and health behavior, but the knowledge was not statistically correlated with health literacy or health behavior. Thus, health care providers should enhance the health literacy of older persons with chronic kidney disease to select information critically so that they can perform appropriate health behaviors.