การมีส่วนร่วมทางสังคมของผู้สูงอายุไทยที่มีความพิการ ทางการเห็นหรือการได้ยิน

Abstract

การมีส่วนร่วมทางสังคมเป็นดัชนีชี้วัดการสูงวัยอย่างประสบผลสำเร็จ อย่างไรก็ตามผู้สูงอายุที่มีความพิการทางการเห็นหรือการได้ยินมักจะแยกตัวออกจากสังคม เป็นเหตุให้ผู้สูงอายุเหล่านี้เกิดความรู้สึกโดดเดี่ยวและกดดัน ซึ่งจะส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตและกายในท้ายที่สุด มีนักวิชาการจำนวนหนึ่งได้ทำการศึกษาถึงองค์ประกอบที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมทางสังคมของผู้สูงอายุ อย่างไรก็ตามการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุไทยที่มีความพิการทางการเห็นหรือการได้ยินยังมีอยู่อย่างจำกัด ข้อมูลเหล่านี้มีความสำคัญในการนำมาปรับใช้เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางสังคมของผู้สูงอายุที่มีความพิการทางการเห็นหรือการได้ยิน การศึกษานี้จึงได้จัดทำขึ้นบนความพยายามที่จะเติมช่องว่างความรู้ในประเด็นดังกล่าว ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษามาจากโครงการสำรวจประชากรสูงอายุไทย พ.ศ. 2557 โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติ กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาคือเพศชายและเพศหญิงที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 38,671 คน แบบจำลองโลจิตที่ตัวแปรตามมีสองกลุ่มได้ถูกนำมาใช้ในการหาความสัมพันธ์ระหว่างการมีส่วนร่วมทางสังคมและความพิการทางการเห็นหรือการได้ยิน ผลจากการศึกษาพบว่าความพิการทางการเห็นไม่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมทางสังคมของผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุที่มีความพิการทางการได้ยินมีแนวโน้มที่จะเข้าร่วมกับกลุ่มต่าง ๆ ในชุมชน (OR = 0.885, 95%, CI = 0.803-0.975) และกิจกรรมในหมู่บ้าน (OR = 0.894, 95%, CI = 0.805-0.992) น้อยกว่าผู้สูงอายุที่ไม่มีความพิการทางการได้ยิน เช่นเดียวกัน ผู้สูงอายุที่มีความพิการทั้งการเห็นและการได้ยินมีแนวโน้มที่จะเข้าร่วมกับกลุ่มทางสังคม (OR=0.738,95%, CI=0.670-0.831) และกิจกรรมในชุมชน (OR=0.694, 95%, CI = 0.627-0.767) น้อยกว่าผู้สูงอายุกลุ่มอื่น ๆ ภาวะถดถอยทางร่างกายและจิตใจเนื่องจากการสูงวัยประกอบกับการขาดการสนับสนุนจากบุตรธิดาอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้การมีส่วนร่วมทางสังคมของผู้สูงอายุกลุ่มนี้ลดลง ผู้วิจัยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าการศึกษานี้จะมีส่วนช่วยในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่มีความพิการทางการเห็นและการได้ยินให้ดีขึ้น

Social engagement is an indicator to measure successful aging of older persons. However, older persons with visual and/or hearing impairment tend to disengage with society. Consequently, loneliness and pressure will erode their mental and physical health. Many scholars have investigated components influencing social engagement of older persons. However, studies related to social engagement of visually- and/or hearing-impaired Thai older persons are rare. That information is important if we are to apply knowledge to promote social engagement of older persons with visual and/or hearing impairment. Therefore, this study attempted to fill this knowledge gap. The analysis was based on analysis of secondary data from the 2014 Survey of Older Persons in Thailand, conducted by the Thai National Statistical Office (NSO) in 2014. The total study sample was 38,671 older persons age 60 years or older. Binary logit model was employed to investigate visual and/or hearing ability that had a statistically-significant relationship with social engagement of visual- and/or hearing-impaired older persons. The results show that visual impairment had no relationship with the level of social engagement. Older persons with hearing impairment were less likely to participate in community groups (OR = 0.885, 95%, CI = 0.803-0.975) and/or social activities (OR = 0.894, 95%, CI = 0.805-0.992) than older persons without hearing impairment. Deaf-blind older persons were also less likely to participate in community groups (OR=0.738,95%, CI=0.670-0.831) and/or village activities (OR=0.694, 95%, CI = 0.627-0.767) than older persons without deafness-blindness. Decreased physical and mental capacity due to geriatric conditions and lack of support from adult children are possible explanations as to why older persons in this study tended to participate less in social activities. The authors hope that the findings from this study help promote quality of life of older persons with hearing and visual impairment.