Development of the network-based operation model of the sub-district health insurance funds committees

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้การดำเนินงานเชิงเครือข่าย และพัฒนา รูปแบบการดำเนินงานเชิงเครือข่ายของคณะกรรมการกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับตำบล แบ่งการศึกษา ทั้งหมดออกเป็น 4 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 วิเคราะห์โครงสร้างการดำเนินงานเชิงเครือข่าย ใน 33 กองทุน โดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์โดยใช้โปรแกรม NetMiner และสถิติ Cluster Analysis ผลการศึกษา พบว่า สมาชิกมีการติดต่อสื่อสาร ระหว่างกันไม่สูงมากนัก มีสมาชิกที่เป็นจุดศูนย์กลางชัดเจน มีภาวะโดดเดี่ยวและภาวะหลุมโครงสร้าง สามารถ นำโครงสร้างทั้งหมดมาจัดเป็นกลุ่มได้ 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีการดำเนินงานเชิงเครือข่ายสูง และต่ำ ขั้นตอนที่ 2 การถอดบทเรียน และการสังเคราะห์ความรู้ ศึกษาในกลุ่มกองทุนฯ ที่มีการดำเนินงานเชิงเครือข่ายสูง 5 กองทุน และต่ำ 5 กองทุน โดยใช้เป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึกกึ่งมีโครงสร้าง นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์เนื้อหาภายใต้กรอบ วงจรชีวิตเครือข่าย ผลการศึกษา พบว่า มีบทเรียนที่คล้ายคลึงกันในส่วนที่เกี่ยวข้องกับขั้นตอนที่ถูกกำหนดโดย สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และในส่วนที่แตกต่างกันซึ่งเป็นบทเรียนเกี่ยวกับลักษณะการดำเนินงาน ที่แต่ละกองทุนฯ ได้กำหนดขึ้นให้เหมาะสมกับบริบทของตนเอง ขั้นตอนที่ 3 การพัฒนารูปแบบการดำเนินงาน เชิงเครือข่าย พัฒนาได้ 2 รูปแบบ คือ รูปแบบการดำเนินงานเชิงเครือข่ายโดยเน้นการมีส่วนร่วม และรูปแบบการ ดำเนินงานเชิงเครือข่ายโดยใช้การควบคุมกำกับของแกนนำในกองทุนฯ ขั้นตอนที่ 4 การสอบพิสูจน์รูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน ใช้การประชุมกลุ่ม ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบที่เกิดขึ้นทั้ง 2 รูปแบบมี ความครอบคลุมปัจจัย/เงื่อนไขต่าง ๆ และสามารถนำไปปฏิบัติได้จริง แต่ต้องใช้ระยะเวลาในการพัฒนาอีกระยะ หนึ่ง ข้อเสนอแนะ คือ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ควรนำทั้ง 2 รูปแบบนี้มาประยุกต์ใช้, หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรกำหนดมุมมองการพัฒนาที่สอดคล้องกัน และคณะกรรมการกองทุนฯ ควรตัดสินใจ พัฒนาการดำเนินงานตามรูปแบบที่เหมาะสมกับบริบทของตนเอง