ผลของโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะแห่งตนร่วมกับแรงสนับสนุนของครอบครัว ในการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน 6 ท่า ต่อระดับความดันโลหิตของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง

Abstract

การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้เป็นแบบ 2 กลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะแห่งตนร่วมกับแรงสนับสนุนของครอบครัวในการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน 6 ท่า ต่อระดับความดันโลหิตของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง โดยผสมผสานแนวคิดการเสริมสร้างการรับรู้สมรรถนะแห่งตนของแบนดูราร่วมกับการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัวของเฮาส์เป็นกรอบแนวคิดการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงที่มีอายุ 60-75 ปี ที่อาศัยใน 2 ชุมชนของกรุงเทพมหานคร กลุ่มละ 30 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบวัดการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการออกกำลังกายของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง เครื่องวัดความดันโลหิต และโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะแห่งตนร่วมกับแรงสนับสนุนของครอบครัวในการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน 6 ท่า ซึ่งออกแบบให้กลุ่มทดลองได้รับการเสริมสร้างสมรรถนะแห่งตนโดยการร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงต้นแบบเป็นรายกลุ่ม สอนการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน 6 ท่า ได้แก่ ท่าดารงกายอายุยืน ท่าชูหัตถ์วาดหลัง ท่าแก้เกียจ ท่ายิงธนู ท่านอนหงายผายปอด และท่านอนคว่าพับบาท พร้อมแจกคู่มือให้ออกกำลังกายที่บ้าน 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ครั้งละ 60 นาที นาน 8 สัปดาห์ นอกจากนั้นให้สมาชิกในครอบครัวพูดให้กำลังใจ ให้ข้อมูลย้อนกลับ เปิดคลิปวีดีโอการออกกำลังกาย และจัดเตรียมเสื้อผ้าที่เหมาะสมให้กับผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการสอนท่าฤๅษีดัดตน 6 ท่า แจกคู่มือการออกกำลังกาย และแนะนาให้ออกกำลังกายด้วยตนเองที่บ้าน ผลการศึกษา ภายหลังการให้โปรแกรม พบว่า ค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตในกลุ่มทดลองลดลงมากกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) โดยค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตซิสโตลิก ในกลุ่มทดลองลดลง 14.54 mmHg ต่ำกว่ากลุ่มควบคุม 16.54 mmHg และค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตไดแอสโตลิกลดลง 19.86 mmHg ต่ำกว่ากลุ่มควบคุม 20.16 mmHg ซึ่งงานวิจัยครั้งนี้ช่วยให้ได้โปรแกรมต้นแบบในการออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง และเป็นแนวทางสำหรับพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนและบุคลากรสุขภาพในการเลือกใช้วิธีการออกกำลังกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน 6 ท่า ร่วมกับการรักษาเพื่อเสริมประสิทธิภาพในการควบคุมระดับความดันโลหิตของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง

This quasi-experimental research has a two-group pretest-posttest design and was aimed at studying the effects of the self-efficacy and family support program in 6 positions of the Rusie Dutton exercise on blood pressure among elderly people with hypertension. This study integrated self-efficacy and social support as a conceptual framework. The sample was 30 elderly people aged 60 - 75 years living in two communities in Bangkok for each group. Instruments consisted of the demographic data questionnaire, the form for measuring perceived self-efficacy in exercise among the elderly with hypertension, digital blood pressure equipment, and the self-efficacy and family support program in 6 positions of the Rusie Dutton exercise. The program was designed for the experimental group to receive self-efficacy promotion by exchanging experiences with elderly modeling hypertensive patient as a group, teaching 6 positions of the Rusie Dutton exercise consisting of Damrong Kai Ayuyuen, Chuhad Wadlang, Gaegiad, Ying Tanu, Non Ngai Pai Pod, and Non Kwam Pab Bat. In addition, the researcher handed out handbooks for the participants to exercise at home for 3 times per week, 60 minutes per time, for 8 weeks. Moreover, family members providing encouragement, feedback information, and exercise video clips with suitable clothing. The control group was taught the 6 positions of the Rusie Dutton exercise, given handbooks, and instructed to exercise by themselves. Findings demonstrated that at the end of the program, the mean reduction of blood pressure was greater in the experimental group compared with the control group (p < 0.05). The mean reduction of systolic blood pressure was 14.54 mmHg in the experimental group which was lower than the control group (16.54 mmHg). Similarly, the mean reduction of diastolic blood pressure was 19.86 mmHg which was lower than the control group (20.16 mmHg). This study provides a model exercise program for elderly people with hypertension, and also for community health nurse practitioners and health professionals to apply the Rusie Dutton exercise as a complementary approach to enhancing efficiency blood pressure control among elderly people with hypertension.