ความเสี่ยงทางโภชนาการ การดูแลทางโภชนาการ และผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดใหญ่

Abstract

การวิจัยเชิงบรรยายครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและหาความสัมพันธ์ของ ความเสี่ยงทางโภชนาการ การดูแลทางโภชนาการ และผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดใหญ่ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดใหญ่ทางศัลยกรรม โรงพยาบาลรามาธิบดี ในปี พ.ศ. 2558 จำนวน 70 คน เลือกตัวอย่างแบบเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด เก็บข้อมูลด้วยแบบบันทึกข้อมูลและแบบคัดกรองทางโภชนาการ (Nutrition Alert Form) ประเมินความเสี่ยงทางโภชนาการแรกรับเข้ารักษาในโรงพยาบาล ติดตามบันทึกการดูแลทางโภชนาการและผลลัพธ์ทางคลินิกระหว่างอยู่ในโรงพยาบาล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย และสถิติสหสัมพันธ์ของสเปียร์แมนผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 24.3 มีความเสี่ยงทางโภชนาการ และร้อยละ 7.1 มีภาวะทุพโภชนาการรุนแรง กลุ่มตัวอย่างที่ได้เริ่มให้อาหารหลังการผ่าตัดเร็วที่สุดคือ 1 ชั่วโมงหลังผ่าตัด และอย่างช้าที่สุดคือ 112 ชั่วโมงหรือ 4.67 วันหลังผ่าตัด เมื่อจำแนกเป็นการเริ่มให้อาหารได้เร็วภายใน 48 ชั่วโมง พบว่าส่วนใหญ่ร้อยละ 92.9 เริ่มให้ได้เร็ว และร้อยละ 97.1 มีระยะเวลาที่ให้อาหารได้ตามเป้าหมายเร็วคือภายใน 7 วัน มีจำนวนวันนอนในโรงพยาบาล ตั้งแต่ 2 วันถึง 27 วัน เฉลี่ย 5.1 วัน และค่ามัธยฐาน 4.0 วัน กลุ่มตัวอย่างมีการติดเชื้อร้อยละ 2 แต่ไม่พบการตาย เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่าคะแนนความเสี่ยงทางโภชนาการกับจำนวนวันนอนโรงพยาบาลไม่มีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs = .073, p > .05) แต่ระยะเวลาที่เริ่มให้อาหารกับจำนวนวันนอนโรงพยาบาลมีความสัมพันธ์กันในทางบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs = .514, p < .01) และระยะเวลาที่ให้อาหารได้ตามเป้าหมายกับจำนวนวันนอนโรงพยาบาลมีความสัมพันธ์กันในทางบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs = .740, p < .01) การดูแลด้านโภชนาการในผู้ป่วยศัลยกรรมมีความสำคัญ ควรมีการคัดกรองความเสี่ยงทางโภชนาการตั้งแต่แรกรับเข้าโรงพยาบาล ให้การดูแลด้านโภชนาการที่เหมาะสมเพื่อนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ดีและเป็นมาตรฐาน

The purposes of this descriptive research were to explore, and the relationship of nutritional risk, nutritional care and clinical outcomes of patients with major surgery. The literature review was the conceptual framework for this study. The purposive sample consisted of 70 of the patients undergoing major surgery at Ramathibodi Hospital, Bangkok, Thailand in 2015. Data was collected by a data recording form and the Nutrition Alert Form. Nutritional risk was assessed at the admission, and nutritional care and clinical outcomes were recorded during admission in the hospital. The Data was analyzed by descriptive statistics and Spearman's Rank correlation.The results revealed that 24.3% of the sample group had nutritional risk and 7.1% had severe malnutrition. The early enteral nutrition was started at 1 to 112 hrs or 4.67 days after surgery. Most of the sample (92.9%) received early enteral nutrition (within 48 hours after surgery) and 97.1% of them attained a nutritional goal within 7 days. The median length of hospital stay was 4 days, mean 5.1 days. Postoperative infection was 2% and no one died. The score of Nutritional risk was not correlated with length of hospital stay (rs = .073, p > .05). Time to start enteral nutrition and time to attained nutritional goal were correlated with length of hospital stay (rs = .514, p < .01, rs = .740, p < .01, respectively). Surgical patients should be screened to find out the nutritional at risk and provide proper nutritional care for good clinical outcomes.