ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็นพาหะของเชื้อ Haemophilus influenza และการดื้อยา ในเด็กสุขภาพดีของศูนย์เด็กเล็กในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพแห่งหนึ่ง

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวางในเด็กอายุระหว่าง 1-5 ปี ที่มาใช้บริการที่ศูนย์เด็กเล็ก ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพแห่งหนึ่ง เพื่อประเมินภาวะการเป็นพาหะและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเป็นพาหะของ Haemophilus influenza ในลำคอ รวมทั้งหาการดื้อยาต่อยาต้านจุลชีพของเชื้อ Haemophilus influenza โดยวิธี oropharyngeal swab ในเด็ก 189 คน เป็นชาย 95 คน หญิง 94 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ความถี่ ร้อยละ Chi-square test และ Multiple logistic regression ผลการศึกษาพบว่าร้อยละ 44.4 ของเด็กเป็นพาหะของ H. influenzae และในจำนวนนี้ พบว่า ร้อยละ 1.1 เป็นพาหะของ H. influenzae type b ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเป็นพาหะของเชื้อ H.influenzae อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.005 ได้แก่ เด็กที่อายุน้อยกว่า 36 เดือน ประวัติการคลอดก่อนกำหนด น้ำหนักแรกเกิดที่ต่ำกว่า 2,500 กรัม การมีเด็กอายุน้อยกว่า 10 ปี ในบ้านมากกว่า 2 คน มารดามีอาชีพรับราชการหรือรับจ้าง เด็กอยู่ในครอบครัวขยาย และการไม่ได้รับวัคซีนป้องกันเชื้อฮิบ (H.influenzae type b) จากการศึกษาความไวของเชื้อต่อยาต้านจุลชีพพบว่า ร้อยละ 31.5 ดื้อต่อยา ampicillin และร้อยละ 1.1 ดื้อต่อยา cefotaxime ดังนั้นครอบครัวควรมีการวางแผนการ ป้องกันการเป็นพาหะของเชื้อ H. influenzae ตั้งแต่การตั้งครรภ์ การดูแลสุขอนามัยในครอบครัวที่มีจำนวนสมาชิกหลายคน ตลอดจนการฉีดวัคซีนป้องกันโรคที่เหมาะกับความเสี่ยงของแต่ละครอบครัว รวมถึงการใช้ยาต้านจุลชีพที่เหมาะสม สำหรับหน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการดูแลเด็กควรมีการป้องกันการแพร่เชื้อและลดโอกาสของการเป็นพาหะของเชื้อเพื่อลดการเกิดโรคต่างๆ จากเชื้อที่ติดต่อโดยทางการหายใจ อีกทั้งควรส่งเสริมการให้ความรู้เรื่องการใช้ยาต้านจุลชีพที่เหมาะสม