ปัจจัยทำนายคุณภาพการฟื้นตัวในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงหลังผ่าตัดผ่านกล้อง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงบรรยายเพื่อศึกษาปัจจัยทำนายคุณภาพการฟื้นตัวในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงหลังผ่าตัดผ่านกล้อง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่เข้ารับการรักษาโดยการผ่าตัดแบบผ่านกล้องแบบวางแผนล่วงหน้า ในโรงพยาบาลระดับตติภูมิในกรุงเทพฯ 2 แห่ง ระหว่างเดือน เมษายน พ.ศ. 2557 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 จำนวน 88 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินภาวะโภชนาการก่อนผ่าตัด (7-point SGA) แบบบันทึกวิธีการเตรียมลำไส้ก่อนผ่าตัด แบบประเมินการทำหน้าที่ของลำไส้หลังผ่าตัด แบบประเมินคุณภาพการฟื้นตัวหลังผ่าตัด (QoR-15) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และวิเคราะห์อำนาจการทำนายโดยใช้สถิติการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุ ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงแบบผ่านกล้อง อายุเฉลี่ย 61.97 ปี (SD =10.109 ปี) ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุร้อยละ 56.8 พบโรคร่วมร้อยละ 70.5 โรคร่วมที่พบมากที่สุดคือโรคความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูงและเบาหวานตามลำดับ มีคะแนนคุณภาพการฟื้นตัวหลังผ่าตัด ( =131.2, SD = 11.16) คะแนน การฟื้นตัวส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูงร้อยละ 98.86 โดยพบว่าภาวะโภชนาการก่อนผ่าตัด วิธีการเตรียมลำไส้ก่อนผ่าตัด การทำหน้าที่ของลำไส้หลังทำผ่าตัด สามารถร่วมกันทำนายคุณภาพการฟื้นตัวของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงหลังการผ่าตัดผ่านกล้องได้ร้อยละ 13 ( R2 = .132; p < .05) ภาวะโภชนาการก่อนผ่าตัดและการทำหน้าที่ของลำไส้หลังทำผ่าตัดสามารถทำนายคุณภาพการฟื้นตัวของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงหลังการผ่าตัดผ่านกล้องได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (β = -.265, p < .05 และ β = .240 , p < .05) ตามลำดับ ส่วนวิธีการเตรียมลำไส้ก่อนผ่าตัด สามารถทำนายคุณภาพการฟื้นตัวฯได้อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติข้อเสนอแนะจากการศึกษาครั้งนี้ คือ พยาบาลและทีมสุขภาพควรมีการประเมินระดับภาวะโภชนาการก่อนผ่าตัดและประเมินการทำหน้าที่ของลำไส้หลังผ่าตัดในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่ได้รับการผ่าตัดแบบผ่านกล้องทุกรายร่วมกับมีการประเมินและติดตามคุณภาพการฟื้นตัวอย่างต่อเนื่อง

This descriptive study is designed to study factors predicting the quality of recovery in patients with colorectal cancer after laparoscopic surgery. Eighty-eight colorectal cancer patients who underwent elective laparoscopic surgery were enrolled from 2 tertiary hospitals in Bangkok, Thailand during April 2014 - February 2015. Data were collected form demographic questionnaires, the nutritional assessment score questionnaires, the method of the bowel preparation, the bowel function recovery score, and the quality of recovery score. Data analysis included a descriptive analysis and multiple regression. The findings revealed that the mean age of the patients was 61.97 years (SD = 10.109). The co-morbidity was found in 70.5% of patients. The major co- morbidities were hypertension, dyslipidemia and DM. 98.86% of the samples had a high level of recovery. The result showed that nutritional status, the method of the bowel preparation and the bowel function recovery score can co-predict quality of recovery in 13% of patients with colorectal cancer after laparoscopic surgery (R2 = .132 p < .05). However, nutritional status and bowel function recovery score were significant predictors of the quality of recovery (β = -.265, p < .05 and β = .240, p < .05) while the method of the bowel preparation was not. In conclusion, the researchers recommend that nurses should assess the nutrition status prior to the surgery and bowel function recovery should be evaluated. The quality of recovery should be employed to assess postoperative conditions among patients with colorectal cancer after laparoscopic surgery.