ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดจากการทำงานของพยาบาลในโรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเร็ง เขตภาคกลาง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นวิจัยเชิงพรรณนา (descriptive research) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ ความเครียดจากการทำงานของพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเร็งเขตภาคกลาง กลุ่ม ตัวอย่าง คือ พยาบาลวิชาชีพ จำนวน 155 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามเกี่ยวกับด้านครอบครัว แบบสอบถามเกี่ยวกับปัจจัยในงาน และแบบ วัดความเครียดจากการทำงานตามรูปแบบ Demand-Control Model ของ คาราเสค และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วย สถิติค่าไค-สแควร์ การทดสอบของค่าฟิชเชอร์ และการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติค ผลการศึกษา พบว่า พยาบาลวิชาชีพส่วนใหญ่ มีความเครียดจากการทำงานอยู่ในกลุ่มความเครียด สูง (High strain) คิดเป็นร้อยละ 27.7 รองลงมา คือ กลุ่มกระตือรือร้น (Active) คิดเป็นร้อยละ 25.2 และน้อยที่สุด คือ กลุ่มความเครียดต่ำ (Low strain) คิดเป็นร้อยละ 22.6 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดจากการทำงาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( p < 0.05) ได้แก่ ปัจจัยนอกงาน ด้านลักษณะส่วนบุคคล (ตำแหน่งงาน ประสบการณ์ใน การทำงาน และการอบรมเฉพาะทางโรคมะเร็ง) ด้านครอบครัว (สัมพันธภาพภายในครอบครัวและภาระความ รับผิดชอบในครอบครัว) และปัจจัยในงาน (องค์กร สภาพการทำงาน และการสนับสนุนทางสังคม) นอกจากนี้ยัง พบว่า การอบรมเฉพาะทางโรคมะเร็ง สภาพการทำงาน และการสนับสนุนทางสังคม สามารถทำนายโอกาสการ เกิดความเครียดจากการทำงานของกลุ่มตัวอย่างได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 โดยสามารถอธิบายความ ผันแปรของความเครียดจากการทำงานได้ ร้อยละ 28.0 ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถนำมาใช้ในการป้องกันและให้ความช่วยเหลือบุคลากรที่มีความเครียด จากการทำงาน โดยส่งเสริมมีการอบรมเฉพาะทางโรคมะเร็ง และดูแลสิ่งแวดล้อมในสถานที่ปฏิบัติงานให้ได้ มาตรฐานตามอาชีวอนามัยในโรงพยาบาล รวมถึงการเพิ่มการสนับสนุนทางสังคมโดยเฉพาะจากผู้บังคับบัญชา และเพื่อนร่วมงาน เพื่อลดภาวะเครียดที่เกิดจากการทำงานของของพยาบาลในโรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเร็ง

This descriptive research was conducted to investigate the factors associated with job strain among nurses working in specialist cancer hospitals in the Central Region. The study sample consisted of 155 professional nurses, and the research instruments used were questionnaires, which covered different significant aspects including personal information, familial background, occupational factors, and a job strain survey measure based on Karasek's Demand-Control Model. Correlations among factors were analyzed by Chi - Square, the Fisher test, and logistic regression. The results showed that most nurses (27.7%) had job strain categorized as high strain, followed by an active group that accounted for 25.2 percent, and a low strain group representing 22.6 percent. The factors associated with job strain with statistical significance (p < 0.05) were non working factors including personal factors (positions, work experience, and specialist cancer training) family factors (family relation and family responsibility) and working factors (organization, working conditions, and social support). It was also found that specialist cancer training, working conditions, and social support had the capability of predicting job strain among the samples with statistical significance at the level of 0.05, and were able to explain the variation of job strain at a rate of 28.0 percent. It was expected that the results from this study could be used to prevent and alleviate those personnel with job strain through the promotion of specialist cancer training, which could enhance positive working environment in accordance with occupational health standards in hospitals. The results could also help increase social support, especially from supervisors and colleagues to reduce job strain among nurses in specialist cancer hospitals.