การสื่อสารวัฒนธรรมร่วมของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่ผ่านทวิตเตอร์: กรณีศึกษาการคัดค้านการคุกคามทางเพศในประเทศไทย

Abstract

งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์กลยุทธ์ วิธีการสื่อสารวัฒนธรรมร่วมและรูปแบบการนำเสนอเนื้อหาการคัดค้านการคุกคามทางเพศในประเทศไทยของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่ผ่านทวิตเตอร์ ใช้แนวทางการวิจัยเชิงปริมาณ โดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา เก็บรวบรวมข้อมูลจากทวิตเตอร์ ประกอบด้วย ข้อความ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว และวิดีโอที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการคัดค้านการคุกคามทางเพศในประเทศไทยในปี พ.ศ. 2562 จาก 3 ประเด็น คือ 1) การเรียกร้องเพื่อตนเอง แฮชแท็ก #ประชุมสภา 2) การเรียกร้องเพื่อผู้อื่น แฮชแท็ก #ลัลลาเบล และ 3) การเรียกร้องเพื่อผู้อื่นและมีแนวโน้มในการแสดงจุดยืนของตนเอง แฮชแท็ก #แบนพล่ากุ้ง รวมทั้งหมด 384 แฮชแท็ก แฮชแท็กละ 128 ทวีต เรียงลำดับตามความนิยมในการรีทวีตสูงสุด จากการศึกษา พบว่า ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่นี้ เกิดขึ้นโดยไม่มีผู้นำในการเคลื่อนไหว ไม่มีการตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน แต่มีวัตถุประสงค์ที่จะสร้างแรงกระเพื่อมทางสังคมและสร้างความตระหนักต่อภัยของการถูกคุกคามทางเพศที่เกิดขึ้นกับคนในสังคมไทย โดยผู้ใช้ทวิตเตอร์จำนวนหนึ่งที่ต้องการคัดค้านการคุกคามทางเพศในประเทศไทยและใช้ทักษะการสื่อสารวัฒนธรรมร่วมเพื่อนำเสนอเนื้อหาการเคลื่อนไหวทางสังคม โดยการนำแฮชแท็ก (#) มาวางประกอบในเนื้อหาเพื่อจัดกลุ่มขบวนการตามประเด็นที่สนใจและเผยแพร่ผ่านทวิตเตอร์ ผลการวิเคราะห์กลยุทธ์และวิธีการสื่อสารวัฒนธรรมร่วม พบว่า ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม รูปแบบใหม่นิยมเลือกใช้กลยุทธ์และวิธีการสื่อสารวัฒนธรรมร่วมผสมผสานกันในแต่ละทวีต กลยุทธ์การสื่อสารวัฒนธรรมร่วมที่ถูกนำมาใช้มากที่สุด คือ “กลยุทธ์การแสดงออกให้เห็นอย่างชัดเจนมาก” โดยวิธีการสื่อสารวัฒนธรรมร่วมที่สอดคล้องกับกลยุทธ์ดังกล่าวและได้รับความนิยมในการเลือกใช้มากที่สุดคือ “การโจมตี” โดยขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่จะสร้างเนื้อหาการคัดค้านการคุกคามทางเพศตามวิธีการที่เลือกใช้ ผลการวิเคราะห์รูปแบบการนำเสนอเนื้อหาการคัดค้านการคุกคามทางเพศ พบว่า การสื่อสารด้วยข้อความถูกนำมาใช้ในทุกทวีตที่ศึกษา โดยมีการดัดแปลงให้มีรูปแบบที่หลากหลายและนิยมใช้ร่วมกับรูปแบบการนำเสนออื่น เรียงตามลำดับความนิยมและความสะดวกในการใช้งาน คือ รูปภาพ วิดีโอ และภาพเคลื่อนไหว

The objectives of this research are to analyze the strategies, tactics, and presentation styles of the new social movement on the issue of sexual harassment in Thailand on Twitter in 2019 using the Co-Cultural Communication theory as a theoretical framework. It employs a quantitative research approach using content analysis to scrutinize Twitter messages consisting of texts, images, animations, and videos of the protest against sexual harassment from 2019. A quota sampling technique was then used to select 384 tweets ranked by the highest retweet popularity and classified into 3 groups: 1) Claims for Self, using the #ประชุมสภา (Prachumsapha) hashtag 128 tweets, 2) Claims for Others people, using the #ลัลลาเบล (Lallabelle) hashtags 128 tweets and 3) Claims for Others people and a tendency to show the standpoint of themselves, using the #แบนพล่ากุ้ง (Ban Pla Kung) hashtags 128 tweets. The findings indicate that the new social movement occurred without a leader. They did not state the clear goals for the movement issues but numerous Twitter users wanted to protest about sexual harassment in Thailand in order to raise the awareness of the possible danger of being sexually harassed. The analysis on the co-cultural communication strategies and tactics shows the integrated use of similar strategies and tactics to create each tweet on the issue of sexual harassment in Thailand. The most used strategy was "Aggressive Separation" and the most popular tactic was "Attacking". The analysis of the presentation styles used on Twitter by the new social movement on the issue of sexual harassment in Thailand indicates that a form of text with the hashtag related to the issue was found in every tweet. But these texts were delivered in a variety of styles following the co-cultural communication strategies and tactics employed. Many tweets, images, and videos were incorporated into the texts to support and strengthen the communicated issues.