ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในจังหวัดเพชรบุรี
166
Issued Date
2555
Resource Type
Language
tha
Rights
มหาวิทยาลัยมหิดล
Rights Holder(s)
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบุรี
Suggested Citation
บุญลาภ ทิพย์จันทร์, วันเพ็ญ แก้วปาน (2555). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในจังหวัดเพชรบุรี. สืบค้นจาก: https://repository.li.mahidol.ac.th/handle/123456789/59349
Title
ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในจังหวัดเพชรบุรี
Alternative Title(s)
Factors related to self-care behaviors among teenage pregnancy in Phetchaburi Province
Author(s)
Other Contributor(s)
Abstract
ปัญหาหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ เนื่องจากการตั้งครรภ์วัยรุ่นเป็นวัยที่ยังไม่พร้อมในการเจริญพันธุ์และการทำหน้าที่ของมารดา ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของมารดาและทารกจากภาวะแทรกซ้อนในขณะตั้งครรภ์ และภายหลังคลอด รวมทั้งมีผลสืบเนื่องด้านบทบาทมารดาและการเจริญเติบโตของทารกด้านร่างกาย จิตใจและสังคม การวิจัยนี้มีวัสถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดูแลตนเองและปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในจังหวัดเพชรบุรี รูปแบบการวิจัยเป็นแบบผสมผสานการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี ซึ่งมาฝากครรภ์ในคลินิกฝากครรภ์ของโรงพยาบาลทั่วไปและโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดเพชรบุรี และสุ่มโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย จำนวน 365 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์โปรแกรมสำเร็จรูปโดยใช้สถิติวิเคราะห์เชิงพรรณนาและวิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยค่าไค-แสควร์ สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สันและ Fisher-exact test และการวิเคราะห์เชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการดูแลตนเองโดยรวมในระดับปานกลางร้อยละ 57.5 ระดับดีร้อยละ 42.2 และไม่ดี ร้อยละ 0.3 เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่าปัจจัยพื้นฐาน (ได้แก่ อายุ รายได้ต่อเดือน ระดับการศึกษา) ความรู้ในการปฏิบัติตนขณะตั้งครรภ์การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมโดยรวม การรับรู้ภาวะสุขภาพโดยรวม การรับรู้ความสามารถตนเองในการดูแลสุขภาพ มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และผลการสัมภาษณ์เชิงลึก พบว่าหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นส่วนใหญ่มาจากครอบครัวที่พ่อแม่หย่าร้างกัน หรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียชีวิตแล้วอยู่ในอุปการะของยายหรือญาติ มีชีวิตค่อนข้างอิสระและชอบอยู่กับเพื่อน สาเหตุการตั้งครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นส่วนมากเกิดจาการมีโอกาสได้อยู่ร่วมกันตามลำพังกับคู่รักโดยนัดพบกันที่บ้านเมื่อผู้ปกครองไม่อยู่และในสถานที่ลับตา ขาดความรู้ในการป้องกันการตั้งครรภ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัยขณะมีเพศสัมพันธ์ การใช้ถุงยาคุมกำเนิดและยาคุมกำเนิดแบบฉุนเฉินที่ไม่ถูกต้อง
ผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะในการสร้างเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเองขณะตั้งครรภ์แก่หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นโดยบุคลากรสาธารณสุขควรให้ความรู้ในการปฏิบัติตนขณะตั้งครรภ์เกี่ยวกับอาหาร การดูแลตนเองเมื่อมีอาการผิดปกติ และการสังเกตอาการเตือนเมื่อใกล้คลอด โอกาสเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆที่อาจก่อให้เกิดอันตรายขณะตั้งครรภ์ ควรให้คำแนะนำแก่สามี บิดามารดาของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น ครอบครัวทางสามีและเพื่อนในการยอมรับและช่วยเหลือดูแลเมื่อตั้งครรภ์เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์มีเวลาพักผ่อน และสามารถทำตามคำแนะนำของบุคลากรสาธารณสุขได้มากขึ้นรวมทั้งช่วยเหลือในการพามาพบแพทย์ตามนัด และสอนเรื่องการคุมกำเนิดเพื่อการป้องกันการตั้งครรภ์ที่ถูกต้องเหมาะสมอย่างมีประสิทธิภาพ
Teenage pregnancy has become am important public health problen. Since yong girls are not ready for reproduction and maternity tasks, pregnancy could adversely affect health of mother and child from complications during pregnancy and postpartum. Unfavorable outcomes on maternity role and physical as well as mental growth of infant could affect individual, family, and community as a whole. The purpose of this study was to examine self-care bchaviors of teenage pregnant women in Petchaburi province and its related factors. A mixed-method of quantitative and qualitative design was used. Subjects were 365 pregnant women aged less than 20 rceiving antenatal services in general and community hospitals selected by simple random sampling. Data was collected using qusestionnaire and in-depth interview. Data analysis was performed by using statistical software package. Descriptive statistics, chi-square analysis, Fisher's exact test, Pearson's product moment correlation coefficients were used. Qualitative data was analyzed by content analysis. Results show that most of teenage pregnant women had overall self-care behaviors at moderate level (57.5%). Good and poor level of self-care behavior were reported at 42.2% and 0.3%, respectively. It was found that basic factors (including age, monthly income, education level), knowledge related to self-care during pregnancy, overall social support, perceived health status, self-efficacy in health care were positively related to self-care behaviors of teenage pregnant women at p<0.05. In-depth interview found that most of teenage pregnant women come from broken family of lived with grandmothers/relative due to lost parent. They love freedom and mostly spend time with friends. Causes of pregnancy is being alone with their boyfriends at home or in private areas when their parents are away, lack of knowledge in pregnancy prevention, having sex without using condom, inappropriate use of contraceptive pills and post coital contraception. Findings suggest that, to promote self-care behaviors of teenage pregnant women, public health officers should provide knowledge in self-care practice during pregnancy related to nutrition, warning signs for labor, and risks for pregnancy complications. Husband, family, and friends of teenage pregnant women shold accept and offer hellp during pregnancy including accompanying them for follow-up so that pregnant women can rest and follow advice of public health personnel. Knowledge on family planning should also be provided for effective prevention of pregnancy
Teenage pregnancy has become am important public health problen. Since yong girls are not ready for reproduction and maternity tasks, pregnancy could adversely affect health of mother and child from complications during pregnancy and postpartum. Unfavorable outcomes on maternity role and physical as well as mental growth of infant could affect individual, family, and community as a whole. The purpose of this study was to examine self-care bchaviors of teenage pregnant women in Petchaburi province and its related factors. A mixed-method of quantitative and qualitative design was used. Subjects were 365 pregnant women aged less than 20 rceiving antenatal services in general and community hospitals selected by simple random sampling. Data was collected using qusestionnaire and in-depth interview. Data analysis was performed by using statistical software package. Descriptive statistics, chi-square analysis, Fisher's exact test, Pearson's product moment correlation coefficients were used. Qualitative data was analyzed by content analysis. Results show that most of teenage pregnant women had overall self-care behaviors at moderate level (57.5%). Good and poor level of self-care behavior were reported at 42.2% and 0.3%, respectively. It was found that basic factors (including age, monthly income, education level), knowledge related to self-care during pregnancy, overall social support, perceived health status, self-efficacy in health care were positively related to self-care behaviors of teenage pregnant women at p<0.05. In-depth interview found that most of teenage pregnant women come from broken family of lived with grandmothers/relative due to lost parent. They love freedom and mostly spend time with friends. Causes of pregnancy is being alone with their boyfriends at home or in private areas when their parents are away, lack of knowledge in pregnancy prevention, having sex without using condom, inappropriate use of contraceptive pills and post coital contraception. Findings suggest that, to promote self-care behaviors of teenage pregnant women, public health officers should provide knowledge in self-care practice during pregnancy related to nutrition, warning signs for labor, and risks for pregnancy complications. Husband, family, and friends of teenage pregnant women shold accept and offer hellp during pregnancy including accompanying them for follow-up so that pregnant women can rest and follow advice of public health personnel. Knowledge on family planning should also be provided for effective prevention of pregnancy