ทุนทางสังคมกับการพัฒนาเป็นชุมชนพึ่งตนเองของกลุ่มเกษตรอินทรีย์
11
Issued Date
2559
Copyright Date
2559
Resource Type
Language
tha
File Type
application/pdf
No. of Pages/File Size
ก-ฌ, 127 แผ่น
Access Rights
open access
Rights
ผลงานนี้เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยมหิดล ขอสงวนไว้สำหรับเพื่อการศึกษาเท่านั้น ต้องอ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามดัดแปลงเนื้อหา และห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า
Rights Holder(s)
มหาวิทยาลัยมหิดล
Bibliographic Citation
วิทยานิพนธ์ (ศศ.ม. (วิจัยประชากรและสังคม))--มหาวิทยาลัยมหิดล, 2559
Suggested Citation
สุเทพ คำเมฆ ทุนทางสังคมกับการพัฒนาเป็นชุมชนพึ่งตนเองของกลุ่มเกษตรอินทรีย์. วิทยานิพนธ์ (ศศ.ม. (วิจัยประชากรและสังคม))--มหาวิทยาลัยมหิดล, 2559. สืบค้นจาก: https://repository.li.mahidol.ac.th/handle/123456789/92756
Title
ทุนทางสังคมกับการพัฒนาเป็นชุมชนพึ่งตนเองของกลุ่มเกษตรอินทรีย์
Alternative Title(s)
Social capital and the development to a self-reliance community of an organic agriculture group
Author(s)
Advisor(s)
Abstract
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทุนทางสังคมที่สำคัญ และแนวทางการใช้ประโยชน์จากทุนทางสังคมนั้นในกระบวนการดำเนินงานเพื่อพัฒนาไปสู่การเป็นชุมชนพึ่งตนเองของกลุ่มเกษตรอินทรีย์ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีพื้นที่ของกลุ่มเกษตรอินทรีย์บ้านดอนศาลเจ้า จ.สุพรรณบุรี เป็นกรณีศึกษา เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก และ สังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม กับกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งประกอบด้วย แกนนำและสมาชิกกลุ่มเกษตรอินทรีย์บ้านดอนศาลเจ้า ผู้นำชุมชน และหน่วยงานภายนอกที่มีบทบาทเกี่ยวข้อง ผลการศึกษา พบว่า ทุนทางสังคมที่สำคัญต่อการพัฒนากลุ่มเกษตรอินทรีย์บ้านดอนศาลเจ้า ในมิติโครงสร้าง คือ เครือข่ายของกลุ่ม และในมิติการปฏิสัมพันธ์ คือ การมีส่วนร่วม ซึ่งทุนทั้งสองลักษณะนี้มีบทบาทในกระบวนการดำเนินงานของกลุ่มตั้งแต่ การวางแผน (Plan) การลงมือปฏิบัติ (Do) การตรวจสอบ (Check) จนถึงการแก้ไข และปรับปรุงการดำเนินงาน (Act) โดยกลุ่มเกษตรอินทรีย์มีจุดเน้นในการเสริมสร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายทั้งภายในชุมชนและภายนอกชุมชน ให้เกิดการเชื่อมโยงและขยายการทำงานร่วมกัน รวมทั้งส่งเสริมและเปิ ดโอกาสให้สมาชิกและ เครือข่ายได้เข้ามามีส่วนร่วมในการคิดและตัดสินใจในการทำงานทุกขั้นตอน ในมิติบรรทัดฐาน ทุนทางสังคมที่สำคัญ คือ ความไว้วางใจกัน ซึ่งมีบทบาทอย่างมากในขั้นตอนการลงมือปฏิบัติ (Do) และการตรวจสอบ (Check) การดำเนินงานของ กลุ่ม โดยถูกใช้เป็ นแนวทางข้อปฏิบัติและข้อตกลงเบื้องต้นที่ไม่เป็ นทางการและเป็นพื้นฐานสำคัญของการสร้างความเชื่อมั่นในการดำเนินงานร่วมกัน สำหรับทุนทางสังคมในมิติการรับรู้และเรียนรู้ คือ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน มีบทบาทในการดำเนินงานของกลุ่มในขั้นตอนการแก้ไขและปรับปรุง (Act) กระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างเครือข่ายภายในและภายนอกชุมชน เสริมสร้างการพัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรม รวมถึงถ่ายทอดและปลูกฝังองค์ความรู้ที่เกี่ยวกับการผลิต การจำหน่าย การบริหารงานทั่วไป และการเงิน หลักการสำคัญที่ได้เป็นข้อเรียนรู้และข้อเสนอแนะให้แก่ชุมชนอื่นๆในการใช้ประโยชน์จากทุนทางสังคมในการพัฒนาเป็นชุมชนพึ่งตนเอง ได้แก่ หนึ่ง การผนึกกำลังของทุนทางสังคม กับปัจจัยเกื้อหนุนและทุนชุมชนอื่นๆ(Synergy) สอง การมีพื้นที่และเวที ให้ทุนทางสังคมได้ถูกใช้ประโยชน์ (Platform) สาม การสร้างและขยายเครือข่ายเพื่อให้เกิดการสะสมและเพิ่มขึ้นของทุนทางสังคม (Accumulation)และ สี่ การเสริมสร้างองค์ความรู้และนวัตกรรม เพื่อให้เกิดความเข้มแข็งของทุนทางสังคมในระยะยาว (Empowerment)
This study aimed to investigate the characteristics of social capital and guidelines for utilizing that capital in the operational process of the development to self-reliance community of an organic agriculture group. Baan Don San Chao Organic Agriculture Group in Suphanburi Province was selected as a case study. Research methodology was based on qualitative approach. Data was collected by in-depth interviews, focus group discussions, and non-participatory observations with leaders and members of the organic agriculture group, community leaders, and key informants of involving agencies outside the group. Findings revealed that the most important social capital for the group's development in the structural and relational dimensions was networks and participations of the group members, respectively, which both played crucial roles in the group's operation from Plan, to Do, to Check and Act processes. The organic agriculture group emphasized the importance of networking and strengthening of current networks both within and outside the group. It was also widely opened for members and networks to get participated in the brainstorming and decision making processes. In the norms dimension, trust among group members was a factor that played massive roles in the process of Do and Check. It was used as an informal guideline of practices, agreement and a fundamental basis of reliable relationship within the group. In the learning dimension, knowledge sharing was considered the most crucial in the process of Act. It helped stimulate shared-learning among networks both within and outside the group, develop new knowledge and innovations, and transfer the knowledge to new generation. Key lessons learned about how to utilize social capital in the operational process of the development to self-reliance community included the four principles which are Synergy (of social capital and other community capitals), Platform (for social capital to be utilized), Accumulation and Empowerment (of the social capital through networking and building of new knowledge and innovations).
This study aimed to investigate the characteristics of social capital and guidelines for utilizing that capital in the operational process of the development to self-reliance community of an organic agriculture group. Baan Don San Chao Organic Agriculture Group in Suphanburi Province was selected as a case study. Research methodology was based on qualitative approach. Data was collected by in-depth interviews, focus group discussions, and non-participatory observations with leaders and members of the organic agriculture group, community leaders, and key informants of involving agencies outside the group. Findings revealed that the most important social capital for the group's development in the structural and relational dimensions was networks and participations of the group members, respectively, which both played crucial roles in the group's operation from Plan, to Do, to Check and Act processes. The organic agriculture group emphasized the importance of networking and strengthening of current networks both within and outside the group. It was also widely opened for members and networks to get participated in the brainstorming and decision making processes. In the norms dimension, trust among group members was a factor that played massive roles in the process of Do and Check. It was used as an informal guideline of practices, agreement and a fundamental basis of reliable relationship within the group. In the learning dimension, knowledge sharing was considered the most crucial in the process of Act. It helped stimulate shared-learning among networks both within and outside the group, develop new knowledge and innovations, and transfer the knowledge to new generation. Key lessons learned about how to utilize social capital in the operational process of the development to self-reliance community included the four principles which are Synergy (of social capital and other community capitals), Platform (for social capital to be utilized), Accumulation and Empowerment (of the social capital through networking and building of new knowledge and innovations).
Description
วิจัยประชากรและสังคม (มหาวิทยาลัยมหิดล 2559)
Degree Name
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Department
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม
Degree Discipline
วิจัยประชากรและสังคม
Degree Grantor(s)
มหาวิทยาลัยมหิดล