Accumulation and distribution of heavy metals in banana prawn, Penaeus merguiensis (De Man, 1888) in the upper gulf of Thailand
Issued Date
2005
Copyright Date
2005
Resource Type
Language
eng
File Type
application/pdf
No. of Pages/File Size
xv, 129 leaves : ill 30cm.
ISBN
9740467245
Access Rights
open access
Rights
ผลงานนี้เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยมหิดล ขอสงวนไว้สำหรับเพื่อการศึกษาเท่านั้น ต้องอ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามดัดแปลงเนื้อหา และห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า
Rights Holder(s)
Mahidol University
Bibliographic Citation
Thesis (M.Sc. (Technology of Environmental Management))--Mahidol University, 2005
Suggested Citation
Satita Kanongdech Accumulation and distribution of heavy metals in banana prawn, Penaeus merguiensis (De Man, 1888) in the upper gulf of Thailand. Thesis (M.Sc. (Technology of Environmental Management))--Mahidol University, 2005. Retrieved from: https://repository.li.mahidol.ac.th/handle/123456789/106178
Title
Accumulation and distribution of heavy metals in banana prawn, Penaeus merguiensis (De Man, 1888) in the upper gulf of Thailand
Alternative Title(s)
การสะสมและการแพร่กระจายของโลหะหนักในกุ้งแชบ๊วยบริเวณอ่าวไทยตอบบน
Author(s)
Advisor(s)
Abstract
The distribution of five heavy metals, i.e., Cd, Cr, Cu, Pb and Zn were determined from Penaeus merguiensis samples collected from ten provinces around the Eastern, Central and Westem Upper Gulf of Thailand. Three marketable sizes of P. merguiensis samples were collected from ten fresh markets (one fresh market per province) every month in the rainy and cold seasons (June to November 2004). The accumulations of heavy metals in the cephalothorax and abdomen of male and female prawns were investigated. The samples were digested in a microwave digestion system and analyzed by using Flame and Graphite Atomic Absorption Spectrometers. Statistical analysis was carried out with SPSS for Windows 11.5 and a reliability interval of 95 % (P<0.05) was set for data analysis. The highest overall average Cd, Cr, Cu, Pb and Zn concentrations of 0.02, 3.99, 1.41, 6.03 and 0.07 mg/kg dry weight were found in P. merguiensis from Bangkok, Bangkok, Rayong, Chon Buri and
Samut Sakhon, respectively. The highest heavy metal concentrations were found in the provinces with high industrial development. When comparing the overall average heavy metal concentrations of P. merguiensis amongst ten provinces, it was found that only the overall average Cd and Cr concentrations
of the large size and the overall average Cd, Cr, Cu and Pb concentrations of the medium and small sizes were significantly different. For heavy metal concentrations in male and female P. merguiensis from ten provinces, the highest Cd, Cr, Pb and Zn concentrations of 0.04, 1.55, 0.07 and 4.44 mg/kg dry weight were found in female P. merguiensis from Phetchaburi, Trat, Samut Songkhram and Bangkok, respectively. Whereas, the highest Cu concentration of 4.82 mg/kg dry weight was found in male P. merguiensis from Phetchaburi. The results showed that female P. merguiensis accumulated higher heavy metal concentrations than male P. merguiensis. Results from previous studies in other shrimp species varied and there was no study on P. merguiensis available. When comparing heavy metal concentrations between male and female P. merguiensis from ten provinces, Cd, Cr, Pb and Zn concentrations of the large size in some provinces, Cu and Pb concentrations of the medium size in some provinces and Pb concentration of the small size in Chanthaburi were significantly different. For heavy metal concentrations in the cephalothorax and abdomen of P. merguiensis from fresh markets of ten provinces, the highest Cd, Cr, Cu, Pb and Zn concentrations of 0.07, 1.81, 11.49, 0.08 and 6.76
mg/kg dry weight were found in cephalothoraxes from Phetchaburi, Trat, Chon Buri, Samut Sakhon and Bangkok, respectively. Similar to many previous studies, results suggest that heavy metal concentrations in the cephalothorax are higher than in the abdomen. When comparing heavy metal concentrations between the cephalothorax and abdomen of P. merguiensis from ten provinces; Cu and Zn concentrations of the large size, Zn concentrations of the medium size and Cd and Zn concentrations of the small size were significantly different in all provinces. For heavy metal concentrations of P. merguiensis from fresh markets of ten provinces in the rainy and cold seasons, the highest Cd and Zn concentrations of 0.04 and 4.20 mg/kg dry weight were found in P. merguiensis from Bangkok in the cold season. Whereas the highest Cr, Cu and Pb concentrations of 1.74, 6.02 and 0.07 mg/kg dry weight were found in P. merguiensis from Trat, Chon Buri and Samut Sakhon, respectively in the rainy season. The results also demonstrated that Cr, Pb concentrations were higher in the rainy seasons than in the cold season whereas Cd, Cu and Zn concentrations were higher in the cold season than in the rainy season. When comparing heavy metal concentrations of P. merguiensis between the rainy and cold seasons in ten provinces; Cd, Cr, Cu and Pb concentrations of the large size, all heavy metal concentrations of the medium size and Cd, Cr and Cu concentrations of the small size were significantly different in some provinces.
Fortunately, it was concluded that the concentrations of five heavy metals in P. merguiensis were far below the permissible limits of the Office of the National Codex Alimentarius Committee and Ministry of Public Health. In conclusion, P. merguiensis from the Upper Gulf of Thailand were found to
have safe levels of heavy metal concentrations for human health.
การแพร่กระจายของโลหะหนัก 5 ชนิด ได้แก่ แคดเมียม โครเมียม ทองแดง ตะกั่ว และ สังกะสี ในตัวอย่างกุ้งแชบ๊วยที่เก็บจาก 10 ตลาดสดของจังหวัดโดยรอบบริเวณอ่าวไทยตอนบน ซึ่งแบ่งพื้นที่ออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ อ่าวไทยฝั่งตะวันออก อ่าวไทยตอนใน (รูปตัว ก) และอ่าวไทยฝั่งตะวันตก โดยเก็บตัวอย่างกุ้งแชบ๊วย 3 ขนาดจากตลาดสด 1 ตลาดในแต่ละจังหวัดทุกๆเดือน ตั้งแต่มิถุนายน ถึง พฤศจิกายน 2546 (ครอบคลุมฤดูฝน และฤดูหนาว) เพื่อศึกษาการสะสมของโลหะหนักในส่วนหัวและลำตัว ของเพศผู้และเพศเมีย ตัวอย่างกุ้งถูกย่อยในระบบ Microwave Digestion และวิเคราะห์ปริมาณโลหะหนักด้วยเครื่อง Flame และ Graphite Atomic Absorption Spectrometer และวิเคราะห์ข้อมูลโดยทดสอบนัยสำคัญทางสถิติของข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS for Window 11.5 ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% (P<0.05) ค่าเฉลี่ยรวมสูงสุดของ แคดเมียม โครเมียม ทองแดง ตะถั่ว และสังกะสี ในกุ้งแชบ๊วย มีค่า 0.02, 3.99, 1,41, 6.03 และ 0.07 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้งซึ่งพบที่จังหวัด กรุงเทพฯ กรุงเทพฯ ระยอง ชลบุรี และสมุทรสาคร ตามลำดับ ซึ่งปริมาณโลหะหนักที่สูงมักพบในจังหวัดที่มีการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างมาก เมื่อทดสอบทางสถิติโดยใช้ ANOVA พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมของแคดเมียมและ โครเมียม ในกุ้งขนาดใหญ่ และค่าเฉลี่ยรวมของ แดดเมียม โครเมียม ทองแดง และตะถั่ว ในกุ้งขนาดกลางและขนาดเล็ก แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับปริมาณโลหะหนักระหว่างกุ้งแชบ๊วยเพศผู้และเพศเมีย พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมสูงสุดของแคดเมียมโครเมียม ตะกั่ว และสังกะสี มีค่า 0.04, 1.55, 0.07 และ4.44 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้งซึ่งพบในเพศเมียที่จังหวัดเพชรบุรี ตราด สมุทรสงคราม และกรุงเทพฯ ขณะที่ค่าสูงสุดของทองแดง มีค่า 4,82 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้งพบในเพศผู้ที่จังหวัดเพชรบุรี ผลการศึกษาแสดงว่าปริมาณการสะสมโลหะหนักในเพศเมียสูงกว่าในเพศผู้ อย่างไรก็ตามจากการศึกษาในอื่นๆ พบว่า การสะสมในทั้งสองเพศแตกต่างกันขึ้นกับชนิดของกุ้ง และยังไม่เคยมีการศึกษาในกุ้งแชบ๊วยมาก่อน เมื่อเปรียบเทียบโลหะหนักระหว่างเพศผู้ และ เพศเมีย พบว่าปริมาณของ แคดเมียม โครเมียม ตะกั่ว และ สังกะสี ในกุ้งขนาดใหญ่ ปริมาณทองแดงและตะกั่วในกุ้งขนาดกลาง และ ปริมาณตะกั่วในกุ้งขนาดเล็ก แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ สำหรับปริมาณโลหะหนักในส่วนหัวและส่วนลำตัวของกุ้งแชบ๊วย พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมสูงสุดของแคดเมียม โครเมียม ทองแดง ตะถั่ว และสังกะสี มีค่า 0.07, 1.81, 11,49, 0.08 และ6.76 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม น้ำหนักแห้งซึ่งพบในส่วนหัวที่จังหวัดเพชรบุรี ตราด ชลบุรี สมุทรสาคร และกรุงเทพฯ เช่นเดียวกับการศึกษาอื่นๆ พบว่า ปริมาณโลหะหนักมีการสะสมในส่วนหัวมากกว่าส่วนลำตัว เมื่อเปรียบเทียบโลหะหนักระหว่างส่วนหัวและส่วนลำตัว พบว่า ปริมาณของทองแดง และสังกะสีในกุ้งขนาดใหญ่ ปริมาณของสังกะสี ในกุ้งขนาดกลาง และปริมาณแดดเมียมและสังกะสีในกุ้งขนาดเล็กแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในทุกจังหวัด สำหรับปริมาณโลหะหนักระหว่างกุ้งแชบ๊วยในฤดูฝนและหนาว พบว่าค่าสูงสุดของแคดเมียม และสังกะสี มีค่า 0.04 และ 4.20 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้ง พบที่กรุงเทพฯในฤดูหนาว ขณะที่ค่าสูงสุดของโครเมียม ทองแดง และตะกั่ว มีค่า 1.74, 6.02 และ 0.07 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้ง พบที่จังหวัดตราด ชลบุรี และสมุทรสาครในฤดูฝน ผลการศึกษาแสดงว่า ปริมาณโครเมียมและตะกั่วในฤดูฝนสูงกว่าฤดูหนาว ขณะที่ปริมาณแคดเมียม ทองแดง และสังกะสี ในฤดูหนาวสูงกว่าฤดูฝน เมื่อเปรียบเทียบปริมาณโลหะหนักระหว่างฤดูฝนและฤดูหนาว พบว่า ปริมาณของแคดเมียม โครเมียม ทองแดง และตะกั่วในกุ้งขนาดใหญ่ ปริมาณโลหะหนักทั้งหมดในกุ้งขนาดกลาง และปริมาณแคดเมียม โครเมียม และทองแดงในกุ้งขนาดเล็ก แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในบางจังหวัด สรุปปริมาณการสะสมโลหะหนักทั้ง 5 ชนิดในกุ้งแชบ๊วยบริเวณอ่าวไทยตอนบนมีค่าต่ำกว่ามาตรฐานของสำนักงานคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยมาตรฐานอาหารระหว่างประเทศ และมาตรฐานที่กำหนดโดยกระทรวงสาธารณสุข แสดงว่าปริมาณ การปนเปื้อนของโลหะหนักในกุ้งแชบ๊วยบริเวณอ่าวไทยตอนบนยังอยู่ในระดับที่ปลอดภัยต่อผู้บริโภค
การแพร่กระจายของโลหะหนัก 5 ชนิด ได้แก่ แคดเมียม โครเมียม ทองแดง ตะกั่ว และ สังกะสี ในตัวอย่างกุ้งแชบ๊วยที่เก็บจาก 10 ตลาดสดของจังหวัดโดยรอบบริเวณอ่าวไทยตอนบน ซึ่งแบ่งพื้นที่ออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ อ่าวไทยฝั่งตะวันออก อ่าวไทยตอนใน (รูปตัว ก) และอ่าวไทยฝั่งตะวันตก โดยเก็บตัวอย่างกุ้งแชบ๊วย 3 ขนาดจากตลาดสด 1 ตลาดในแต่ละจังหวัดทุกๆเดือน ตั้งแต่มิถุนายน ถึง พฤศจิกายน 2546 (ครอบคลุมฤดูฝน และฤดูหนาว) เพื่อศึกษาการสะสมของโลหะหนักในส่วนหัวและลำตัว ของเพศผู้และเพศเมีย ตัวอย่างกุ้งถูกย่อยในระบบ Microwave Digestion และวิเคราะห์ปริมาณโลหะหนักด้วยเครื่อง Flame และ Graphite Atomic Absorption Spectrometer และวิเคราะห์ข้อมูลโดยทดสอบนัยสำคัญทางสถิติของข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS for Window 11.5 ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% (P<0.05) ค่าเฉลี่ยรวมสูงสุดของ แคดเมียม โครเมียม ทองแดง ตะถั่ว และสังกะสี ในกุ้งแชบ๊วย มีค่า 0.02, 3.99, 1,41, 6.03 และ 0.07 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้งซึ่งพบที่จังหวัด กรุงเทพฯ กรุงเทพฯ ระยอง ชลบุรี และสมุทรสาคร ตามลำดับ ซึ่งปริมาณโลหะหนักที่สูงมักพบในจังหวัดที่มีการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างมาก เมื่อทดสอบทางสถิติโดยใช้ ANOVA พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมของแคดเมียมและ โครเมียม ในกุ้งขนาดใหญ่ และค่าเฉลี่ยรวมของ แดดเมียม โครเมียม ทองแดง และตะถั่ว ในกุ้งขนาดกลางและขนาดเล็ก แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับปริมาณโลหะหนักระหว่างกุ้งแชบ๊วยเพศผู้และเพศเมีย พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมสูงสุดของแคดเมียมโครเมียม ตะกั่ว และสังกะสี มีค่า 0.04, 1.55, 0.07 และ4.44 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้งซึ่งพบในเพศเมียที่จังหวัดเพชรบุรี ตราด สมุทรสงคราม และกรุงเทพฯ ขณะที่ค่าสูงสุดของทองแดง มีค่า 4,82 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้งพบในเพศผู้ที่จังหวัดเพชรบุรี ผลการศึกษาแสดงว่าปริมาณการสะสมโลหะหนักในเพศเมียสูงกว่าในเพศผู้ อย่างไรก็ตามจากการศึกษาในอื่นๆ พบว่า การสะสมในทั้งสองเพศแตกต่างกันขึ้นกับชนิดของกุ้ง และยังไม่เคยมีการศึกษาในกุ้งแชบ๊วยมาก่อน เมื่อเปรียบเทียบโลหะหนักระหว่างเพศผู้ และ เพศเมีย พบว่าปริมาณของ แคดเมียม โครเมียม ตะกั่ว และ สังกะสี ในกุ้งขนาดใหญ่ ปริมาณทองแดงและตะกั่วในกุ้งขนาดกลาง และ ปริมาณตะกั่วในกุ้งขนาดเล็ก แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ สำหรับปริมาณโลหะหนักในส่วนหัวและส่วนลำตัวของกุ้งแชบ๊วย พบว่า ค่าเฉลี่ยรวมสูงสุดของแคดเมียม โครเมียม ทองแดง ตะถั่ว และสังกะสี มีค่า 0.07, 1.81, 11,49, 0.08 และ6.76 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม น้ำหนักแห้งซึ่งพบในส่วนหัวที่จังหวัดเพชรบุรี ตราด ชลบุรี สมุทรสาคร และกรุงเทพฯ เช่นเดียวกับการศึกษาอื่นๆ พบว่า ปริมาณโลหะหนักมีการสะสมในส่วนหัวมากกว่าส่วนลำตัว เมื่อเปรียบเทียบโลหะหนักระหว่างส่วนหัวและส่วนลำตัว พบว่า ปริมาณของทองแดง และสังกะสีในกุ้งขนาดใหญ่ ปริมาณของสังกะสี ในกุ้งขนาดกลาง และปริมาณแดดเมียมและสังกะสีในกุ้งขนาดเล็กแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในทุกจังหวัด สำหรับปริมาณโลหะหนักระหว่างกุ้งแชบ๊วยในฤดูฝนและหนาว พบว่าค่าสูงสุดของแคดเมียม และสังกะสี มีค่า 0.04 และ 4.20 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้ง พบที่กรุงเทพฯในฤดูหนาว ขณะที่ค่าสูงสุดของโครเมียม ทองแดง และตะกั่ว มีค่า 1.74, 6.02 และ 0.07 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักแห้ง พบที่จังหวัดตราด ชลบุรี และสมุทรสาครในฤดูฝน ผลการศึกษาแสดงว่า ปริมาณโครเมียมและตะกั่วในฤดูฝนสูงกว่าฤดูหนาว ขณะที่ปริมาณแคดเมียม ทองแดง และสังกะสี ในฤดูหนาวสูงกว่าฤดูฝน เมื่อเปรียบเทียบปริมาณโลหะหนักระหว่างฤดูฝนและฤดูหนาว พบว่า ปริมาณของแคดเมียม โครเมียม ทองแดง และตะกั่วในกุ้งขนาดใหญ่ ปริมาณโลหะหนักทั้งหมดในกุ้งขนาดกลาง และปริมาณแคดเมียม โครเมียม และทองแดงในกุ้งขนาดเล็ก แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในบางจังหวัด สรุปปริมาณการสะสมโลหะหนักทั้ง 5 ชนิดในกุ้งแชบ๊วยบริเวณอ่าวไทยตอนบนมีค่าต่ำกว่ามาตรฐานของสำนักงานคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยมาตรฐานอาหารระหว่างประเทศ และมาตรฐานที่กำหนดโดยกระทรวงสาธารณสุข แสดงว่าปริมาณ การปนเปื้อนของโลหะหนักในกุ้งแชบ๊วยบริเวณอ่าวไทยตอนบนยังอยู่ในระดับที่ปลอดภัยต่อผู้บริโภค
Description
Technology of Environmental Management (Mahidol University 2005)
Degree Name
Master of Science
Degree Level
Master's degree
Degree Department
Faculty of Environment and Resource Studies
Degree Discipline
Technology of Environmental Management
Degree Grantor(s)
Mahidol University