รายงานวิจัยเรื่องปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของสตรีวัยหมดระดู ในเขตเทศบาล : ศึกษาเฉพาะกรณีจังหวัดสุพรรณบุรี

Abstract

วัยหมดระดูเป็นวัยที่สตรีมีการเปลี่ยนแปลงทั้งสภาพร่างกายและจิตใจ สภาพการเปลี่ยนแปลงของร่างกายที่เสื่อมลงและการมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพที่ไม่เหมาะสมจะส่งผลต่อภาวะสุขภาพของสตรีทำให้เกิดการเจ็บป่วยได้ การป้องกันโรคโดยการส่งเสริมสุขภาพให้สตรีวัยหมดระดูมีพฤติกรรมที่ถูกต้องจึงมีความจำป็น และมีประโยชน์อย่างยิ่งต่อสุขภาพของสตรีวัยหมดระดู การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของสตรีวัยหมดระดู ในเขตเทศบาลในจังหวัดสุพรรณบุรี กลุมตัวอย่าง ได้แก่ สตรีที่มีอายุระหว่าง 45-59 ปี จำนวน 320 คน ซึ่งสุ่มตัวอย่างในเขตเทศบาลเมืองสุพรรณบุรีและเทศบาลตำบลสองพี่น้อง โดยวิธี Two Stage Cluster Sampling เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้คอมพิวเตอร์ SPSS/PC+วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงบรรยาย, สถิติวิเคราะห์หาค่าความสัมพันธ์โดยทดสอบค่าไคว์-สแควร์ สถิติสหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และสถิติวิเคราะห์การถดถอยพหุแบบขั้นตอน ผลการวิจัย พบว่า สตรีวัยหมดระดูมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพถูกต้องในระดับปานกลาง ร้อยละ 52.2 มีความรู้เกี่ยวกับวิธีการส่วเสริมสุขภาพในระดับปานกลาง ร้อยละ 59 มีทัศนคติต่อภาวะการหมดระดู และวิธีการส่งเสริมสุขภาพในวัยหมดระดูในระดับดี ร้อยละ 77 เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่า ปัจจัยสถานภาพส่วนบุคคล ได้แก่ รายได้ ระดับการศึกษา อาชีพ การเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี ปัจจัยนำ ได้แก่ ความรู้และทัศนคติ ปัจจัยเอื้อ ได้แก่ ระยะทางจากบ้านไปศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน และคลินิกบริการของเทศบาล ความสะดวกในการไปสถานที่ออกกำลังกาย การเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มและการมีหลักประกันด้านสุขภาพ รวมทั้งปัจจัยเสริมได้แก่ การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคม มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และพบว่า ความรู้ ทัศนคติ การมีหลักประกันด้านสุขภาพการเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี และการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม สามารถร่วมกันอธิบายความผันแปรของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของสตรีวัยหมดระดูในเขตเทศบาล ได้ร้อยละ 28.32 ผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะแก่ผู้บริหารและผู้เกี่ยวข้องในการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพของสตรีวัยหมดระดู โดยการจัดให้มีการส่งเสริมความรู้ด้านส่งเสริมสุขภาพแก่สตรีวัยหมดระดูในรูปแบบการจัดทำโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพ โดยสนับสนุนให้คู่สมรส และบุคคลใกล้ชิดได้มีส่วนร่วมในการส่งเสริมสุขภาพสตรี การจัดบริการในคลีนิคโดยจัดบริการตรวจสุขภาพและการดำเนินการบัตรสุขภาพ การจัดตั้งชมรมสตรีวัยหมดระดูในชุมชน และการศึกษารูปแบบการตลาดเพื่อศึกษาความต้องการในการจัดบริการแก่สตรีวัยหมดระดู เพื่อให้การดำเนินงานด้านนี้มีประสิทธิภาพและส่งเสริมให้สตรีวัยหมดระดูมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป

Menopause is the period of physiological and psychological changes among women, which often leads to deteriovation of health. Inappropriate health oromotion behavior can affect women's health status. In order to promote the health of climacteric women, this study aims to explore factors affecting the health promoting behavior among climacteric women at Suphanburi Province. A sample of 320 were selected from women with an age range of 45-59 years by two stage cluster sampling. Data collection was byquestionaire and analysis by SPSS/PC+program. The statistics used for data analysis were descriptive, Chi-square and Pearson's Product Moment Correlation Coefficient and Stepwise multiple Regression Analysis. The result of this studyshowed that most climacteric women had a moderate health promoting behavior, knowledge of health promoting method and high attitude toward menopausal symptoms and health promoting method (52.2%, 59% and 77% respectively). Demographic factors which include income, education, occupation,annual physical examination, predisposing factors which include knowledge and attitude, enabling factors which include distance from home to Community Primary Health Center, accessibility to exercise center in the community, group activities and health insurance, reinforcing factors which include social support were significantly related to health promoting behavior at 0.05 level (p-value < 0.05). Knowledge, attitude, health insurance and group activities cloud explaine approximately 28.32 percent of health promoting behavior variance with statistical signifecance. The result of this research suggestes that administrators and the stakeholders should have training in ahealth promoting program for th climacteric women. Climacteric women should be encouraged to find support form their spouses, family members, neighbours and their friends to motivate them for good health promotion behavior. The following should also be promoted; examination services in clinic, health card insurance, setting up climacteric women's club in the community and research into the needs of climacteric women service in order to enhance climacteric women's health and quality of life.