กระบวนการถ่ายทอดทางขิม เพลงเดี่ยวลาวแพน ทางหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) : กรณีศึกษา อาจารย์ชนก สาคริก

Abstract

การวิจัยเรื่อง "กระบวนการถ่ายทอดทางขิมเพลงเดี่ยวลาวแพน ทางหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลป บรรเลง) : กรณีศึกษา อาจารย์ชนก สาคริก" เป็นงานวิจัยที่ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อศึกษารูปและโครงสร้างของเพลง เพื่อศึกษากระบวนการถ่ายทอดของอาจารย์ชนก สาคริก โดยใช้หลักการของดนตรีศึกษา หลักการทางจิตวิทยาการศึกษา และทฤษฎีดนตรีไทย ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบและโครงสร้างของทางขิมเพลงเดี่ยวลาวแพน ทางหลวงประดิษฐไพเราะ กรณีศึกษา อาจารย์ชนก สาคริก นั้นมีความแตกต่างจากทางอื่นคือมีบทเพลงทั้งสิ้น 7 บทเพลง ดังนี้ ว่าดอก (บรรเลงคลอร้อง) เกริ่นนำ ลาวแพนใหญ่ ลาวสมเด็จ ลาวลอดค่าย ลาวแพนน้อย และซุ้มลาวแพน ซึ่งเป็นเพลงที่มีอัตราจังหวะ 2 ชั้น หน้าทับลาว แต่ละบทเพลงเป็นเพลงท่อนเดียว กระบวนการถ่ายทอดของอาจารย์ชนก สาคริก นั้น ใช้การสอนทั้งแบบกลุ่มและตัวต่อตัว ลำดับการ ต่อเพลงเดี่ยวนั้นผู้เรียนจะต้องเป็นฝ่ายขอ และต้องมีระดับฝีมือที่สามารถบรรเลงเทคนิคที่ใช้ในเพลงเดี่ยวได้ และ ต้องผ่านการไหว้ครู ครอบครูเสียก่อน เมื่อได้เริ่มเรียนเพลงเดี่ยวลาวแพนอาจารย์ชนก สาคริก มีขั้นตอนและวิธีการ สอนโดยการต่อเพลง เมื่อผู้เรียนเกิดอาการต่อต้านหรือเมื่อยล้า จะมีกิจกรรมหรือเกมส์เพื่อเป็นการผ่อนคลายอีกทั้งยังเป็นการฝึกทักษะของผู้เรียนไปในตัว การวัดผลประเมินผล ใช้วิธีการสังเกต เน้นฝึกปฏิบัติให้ถูกต้อง และการ ฝึกปฏิบัติโดยใช้ระบบพี่สอนน้อง ถือว่าเป็นการประเมินของอาจารย์ชนก สาคริก ถึงความสามารถในการจดจำ

The study was a qualitative research aimed to study the form and structure of Lao Phaen song and the process of teaching Khim using the pedagogy of Chanok Sagarik. Observation, interview and the practicing of music were used for gathering data which was analyzed by Theory of Thai music analysis, music education and educational psychology. The results indicated that form and structure of the Lao Phaen Song were different from the other ways because the solo included a total of seven songs including the Wah Douk (Play with vocals), Intro, Lao Phaen Yai, Lao Som Dej, Lao Lod Khai, Lao Phaen Noi, Soim Lao Phaen. The process of Chanok Sagarik was used in teaching of group and in private. When the students were required to have special skills to play Khim with different techniques and they also needed to pass the Wai khru ceremony. Chanok Sagarik taught steps and methods to prevent students from having symptoms of fatigue. Activities and games were designed for relaxing as well as student being taught skills that were assessed using observation focused on correct exercising. The practice used a system where older students taught the younger ones. This was considered Chanok Sagarik's assessment of memory.